در یك مطالعه بررسی شد
میزان فلزات سنگین گیاهان دارویی، خطرناک است؟
پژوهشگران با انجام یک مطالعه و بررسی میزان فلزات سنگین گیاهان دارویی در چند مزرعه می گویند: به علت نبود استاندارد دقیق، باید اشکال مختلف گیاهان دارویی به صورت دمنوش و یا دارو، با احتیاط مصرف شوند.
به گزارش جاوید شو به نقل از ایسنا، در سالهای اخیر استفاده از گیاهان دارویی و دمنوش های گیاهی بدون توجه به عوارض احتمالی آنها، به طرز چشم گیری افزایش پیدا کرده است.
اگرچه استفاده صحیح از گیاهان دارویی می تواند در ارتقای سلامت موثر باشد؛ ولی عدم کنترل و پایش مستمر این گیاهان و همینطور مصرف حساب نشده آنها، علاوه بر احتمال ایجاد تداخل های دارویی با سایر داروها، می تواند مشکلاتی به همراه داشته باشد.
مصرف بی رویه این گیاهان، امکان دارد به صدمه های کبدی، کلیوی و یا مسمومیت های ناشی از فلزات سنگین و با باقی مانده سموم در گیاهان منجر شود.
فلزات سنگین، مانند آرسنیک، سرب، جیوه، کادمیوم، آلومینیوم و نیکل همچون آلاینده هایی هستند که می توانند با تجمع در بخش های مختلف گیاهان، خطراتی را برای مصرف کنندگان به همراه داشته باشد.
نوع گیاه، نوع خاکی که گیاه در آن رشد می کند، شرایط اقلیمی و آلاینده های انسانی بر ترکیبات موجود در گیاهان و میزان فلزات سنگین تجمع یافته در آنها تأثیر زیادی دارد.
همچنین باید توجه داشت که هنوز مکانیسم عمل تعداد زیادی از گیاهان دارویی شناخته نشده است؛ بنابراین خیلی از تداخلات دارویی این گیاهان هم ناشناخته است.
با توجه به موارد مطرح شده، پژوهشگران با انجام یک مطالعه به بررسی آلاینده هایی مانند فلزات سنگین و باقیمانده سموم کشاورزی و همینطور سطوح عناصر معدنی موجود در گیاهان دارویی پر مصرف در استان مازندران پرداختند.
برای انجام این تحقیق از چهار مزرعه تولید گیاهان دارویی در استان مازندران در شهرهای بهشهر، ساری، بابل و بلده نور در بهار و تابستان سال ۱۳۹۹ نمونه گیری انجام شد.
پژوهشگران در بازدید میدانی از این مزارع، اطلاعاتی در مورد سموم مصرفی و فرآیندهای کاشت و برداشت جمع آوری کردند. همینطور نمونه برداری از گیاهانی مانند بادرنجبویه، نعنافلفلی، گل گاوزبان، گل محمدی، بابونه، به لیمو، استویا، رزماری، اسطخودوس و هوفاریقون انجام شد و جهت بررسی به آزمایشگاه منتقل شدند.
بررسی میزان باقی مانده سموم کشاورزی در گیاهان نشان داد که در هیچ یک از این گیاهان دارویی سموم کشاورزی تشخیص داده نشد.
به گفته پژوهشگران این مطالعه؛ عدم تشخیص هیچ نوع از سموم کشاورزی در این گیاهان، می تواند حاکی از عدم استفاده از این سموم و یا سپری شدن زمان مشخص بعد از سم پاشی باشد و با عنایت به اینکه گیاهان دارویی به شکل خشک شده و طولانی مدت نگهداری می شوند، مورد دوم محتمل تر است.
در این مطالعه میزان عناصر فلزی ضروری مانند منیزیم، پتاسیم، کلسیم، منگنز، روی، آهن و مس و همینطور میزان عناصر فلزی غیر ضروری یا فلزات سنگین مانند: جیوه، سرب، آلومینیوم، کادمیوم، نیکل و آرسنیک در گیاهان دارویی انتخاب شده از مزارع مورد بررسی قرار گرفت.
نتایج این بررسی نشان داد که سطح فلزات سنگین، میزان بسیار متفاوتی در گیاهان داشته است و از آن جایی که برای گیاهان دارویی استاندارد دقیقی در مورد حد مجاز این فلزات وجود ندارد، قضاوت در مورد بالاتر یا پایین تر بودن آنها از سطح مجاز، امکان پذیر نیست.
در این مطالعه عنوان شده که گیاه گل محمدی شهرستان بلده نور، پایین ترین سطح کادمیوم و گیاه به لیمو بابل، بالاترین سطح این فلز سنگین را داشته است. همینطور گیاه به لیمو بهشر، بالاترین سطح سرب را داشته، در حالیکه میزان این فلز در گیاهانی مانند بادرنجبویه بهشهر، بابونه ساری، هوفاریقون ساری، گل محمدی ساری و اسطوخودوس ساری، پایین تر از حد تشخیص دستگاه بوده است.
به گفته پژوهشگران این تحقیق؛ یافته های این مطالعه از آن حکایت می کند که میزان عناصر مختلف در گیاهان دارویی به مکان کشت و عوامل گوناگونی مانند آلاینده های محیطی و... بستگی دارد.
به همین دلیل این محققان پیشنهاد می کنند که هر نمونه گیاه دارویی، پیش از اینکه برای تهیه دارو استفاده شود، از نظر بار آلاینده مورد بررسی قرار بگیرد. همینطور مزارع کشت گیاهان دارویی به صورت منظم از نظر وجود آلاینده ها پایش شوند.
این پژوهشگران سفارش می کنند: علیرغم این که سطوح فلزات سنگین در گیاهان بررسی شده در این مطالعه، زیاد نبود ولی با عنایت به عدم وجود استانداردهای دقیق برای مقایسه سطوح فلزات سنگین در گیاهان، مصرف این گیاهان به شکل سنتی(به صورت دمنوش و...) و یا در صنایع داروسازی، بعنوان مواد اولیه ترکیبات دارویی، باید با احتیاط بیش تری صورت گیرد.
در انجام این تحقیق محمدرضا شیران، رضا فلاحی، اسماعیل بابانژاد و فاطمه خالقی؛ پژوهشگران مرکز تحقیقات سلامت فرآورده های گیاهی و دامی دانشگاه علوم پزشکی مازندران، به همراه سیما جعفری راد از انستیتو تحقیقات بالینی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز، با یکدیگر مشارکت داشتند.
یافته های این مطالعه آذرماه سالجاری، به صورت مقاله علمی با عنوان «بررسی آلاینده ها و سطوح عناصر معدنی گیاهان دارویی پر مصرف در استان مازندران» در مجله دانشگاه علوم پزشکی مازندران انتشار یافته است.
این پست جاوید شو را پسندیدید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب