حجت الاسلام اسلامی اردكانی مطرح كرد؛
تفاوت های مذهبی طبیعی است
به گزارش جاوید شو حجت الاسلام اسلامی اردكانی می گوید كه اختلافات دینی گسترده واقعیتی انكار ناپذیر است، اما بنیاد دین ورزی اخلاق است و ما باید اخلاق گفتگو و مخالفت را فرا بگیریم.
به گزارش جاوید شو به نقل از مهر، نشست «اخلاق مخالفت گمشده بحث وحدت» با سخنرانی حجت الاسلام دکتر سید حسن اسلامی اردکانی و دبیری محمد آسیابانی یکشنبه ۱۱ آبان ۱۳۹۹ در سرای اهل قلمِ مؤسسه خانه کتاب و ادبیات ایران برگزار گردید.
حجت الاسلام اسلامی اردکانی در این جلسه با اشاره به مقاله ای که در این حوزه اخلاق مخالفت در گفتگو منتشر نموده است، اظهار داشت: هنگام سخن از همگرایی می نماییم باید واقعیت ها را هم دید. در این مورد دو مسأله بسیار مهم خویش را نشان می دهد: سیاست کتمان و پنهان کاری و سیاست انکار. هنگامی که سخن از اختلافات دینی مطرح می شود اجازه نمی دهیم اختلافات دیده شود و هنگامی که این سخن ها پراکنده شدند آنها را انکار می نماییم اما در دنیای امروز که روز به روز فضاها شفاف تر می شوند راه به جایی نمی بریم.
وی سپس به چهار نکته میان دینی اشاره نمود و اظهار داشت: نکته اول اینکه ما واقعیتی به نام اختلافات گسترده میان دینی داریم و این اختلافات بسیار زیاد هستند و نتیجه همان تفکیر است. دوم اینکه اختلافات به صورت نگران کننده درآمده است و به تبعات و پیامدها نمی توانیم پایبند باشیم گاهی این اختلافات به خشونت کشیده می شود. سوم اینکه امکان برطرف شدن این اختلافات در کوتاه مدت وجود ندارد و نکته پایانی برخی از دینداران هویت خویش را در استمرار این اختلافات می بینند و این مسأله بسیار دردناک است.
این پژوهشگر افزود: این چهار نکته سبب شده در فضای گفت وگوی دینی و میان دینی بی اخلاقی رواج پیدا کند. آنچه نگران کننده است این است که این بی اخلاقی مشروعیت پیدا می کند. بی اخلاقی و بی اخلاقی نهادینه شده در فضای دینی به دو شکل خویش را نشان می دهد: نخست اینکه مؤمنان به یکدیگر دشنام ندهند و در روایات بسیار داریم که به مؤمن توهین نشود. ولی هرکسی که مؤمن نیست. شکل دوم بی اخلاقی ای که ما می گوئیم این است که غیبت بد است اما اگر مصلحت مهمی وجود داشته باشد می تواند به این عمل زشت روی آورد.
اردکانی اضافه کرد: پیروزی با گناه با سنت دینی ما در تعارض است کسی که با گناه پیروز شده در واقع شکست خورده است. ما باید واقعیتی به نام اختلافات مذهبی را به رسمیت می شناسیم و در دل اختلافات فرهنگی مخالفت کردن، باید اخلاق را بیاموزیم. قاعده طلایی در این حوزه وجود دارد که هرگاه خواستیم به این مسأله اقدام نماییم به این نکته بیندیشیم که آیا می پسندیم که این اقدام ضد ما صورت گیرد.
وی سپس به ۱۰ فرمان اخلاقی اشاره نمود و اظهار داشت: ۱۰ فرمان اخلاقی وجود دارد که اگر به آن پایبند باشیم می توانیم در گفت وگوهایمان تأثیرگذار باشیم. او این ۱۰ فرمان را به شرح زیر بیان نمود:
یک: بکوشیم تصویر درست از اندیشه مخالفان به دست بدهیم که اگر این کار را انجام ندهیم به لحاظ اخلاقی خطاست و به لحاظ علمی هم ناکارآمد است.
دوم: در تمام رفتارها و سخنان نوشتار اصلی در خصوص صحت را رعایت کنید، اگر سخنی از کسی شنیدید کمال صحت و درستی را بینید.
سوم: بر یکدیگر نامهای زشت به کار نبرید. برچسب نزنید و بدنامی نکنید. همینطور تحقیر و مسخره کردن هم جایز نیست.
چهارم: یکدیگر را قالب بندی نکنید. ذهن ما به این مسأله عادت دارد که آدم ها را قالب بندی نماییم. ابراهیم بن موسی الشاطبی که در قرن هشتم می زیسته در کتاب «الموافقات» بر این باور بوده است که در زمانه ای زندگی می نماییم که اگر هر حرفی بزنیم آنرا در یک قالب می گنجانند.
پنجم: یاد بگیریم استوار و دانسته سخن بگوییم و مستند و مستدل کلام مان را مطرح نماییم و هرچه می گوئیم در فضای عمومی مستند باشد چونکه خیلی از حرف هایی که از اهل سنت می شنویم بی پایه و بی اساس است.
ششم: متون کهن را به سود منافع مذهبی و فقهی تغییر ندهیم و آنرا دستکاری نکنیم. تصحیح متون افزون بر دستکاری شدن است. بعضی از متونی که حالا تصحیح و منتشر می شود بگونه ای است که نمی توان به آن استناد کرد.
هفتم: در گفت وگوی میان دینی و اخلاق مخالفت باید به منابعی استناد نماییم که دو طرف آنرا قبول داشته باشند و این مسأله را در بحث های میان دینی فراموش نکنیم.
هشتم: در گفتگو به میزانی که اهمیت دارد و ما هیجان زده می شویم به پای معتقدات خشمگین نشویم چونکه همه این ها مغایر اخلاق گفتگو و مخالفت است که باید در این مسأله علل قوی داشته باشیم نه اینکه رگ گردن مان قوی تر باشد. انسان توانمند آرام سخن می گوید و برای دفاع از حقیقت پا بر روی اخلاقیات نمی گذارد.
نهم: هرگاه خطا کردیم و خطای ما آشکار شد نگران نباشیم و تصور نکنیم که حقیقتی از بین رفته است ما می توانیم قدرتمندانه سخن بگوییم بی آنکه چیزی را از کف بدهیم. نباید اشتباهی را با اشتباه دیگر جبران نماییم و باید حق را بپذیریم.
دهم: فحاشی و بد دهنی نکنیم. زبان ما روز به روز آلوده تر می شود و تحقیر کردن جز اخلاق اسلامی نیست.
وی در انتها اظهار داشت: اختلاف در گفتگو زاده ستیزه گویی و حق ستیزی است اما بنیاد دین ورزی اخلاقیات است. چونکه پیام و هدف پیامبر ساختن یک جامعه اخلاقی است و ما باید در گفت وگوهایمان بیشتر تجدید نظر نماییم. برخی با این اختلافات می خواهند صدمه برسانند و بعضی می گویند هرچه شقاق بیشتر باشد بیشتر می توانیم بر دین مان استوار باشیم.
آسیابانی هم در این جلسه اظهار داشت: فرق اصیل اسلامی اشتراکاتشان بسیار بیشتر از اختلافات است و اختلافات هم بیشتر در حوزه مباحث کلامی است که از راه گفتگو قابل حل است. اما گفتگو آدابی دارد که متأسفانه فراموش شده است.
وی اضافه کرد: ادب و اخلاق گفتگو یکی از موضوعات مهمی است که دانشمندان علوم انسانی در عصر مدرن آنرا مورد توجه قرار داده و درباره اش نظریه پردازی کرده اند. در اندیشه اسلامی هم در مناظرات قرآنی و همینطور سیره ائمه معصومین (ع) هم می توان مفاهیم و ایده های گفت وگوی اصیل و ناب را دریافت که متأسفانه چندان توجهی به آن نشده و کتاب ها و پژوهش های انجام گرفته درباره این مورد به تعداد انگشتان یک دست هم نمی رسد.
آسیابانی افزود: میخائیل باختین در کتاب «مسائل بوطیقای داستایفسکی» از ایده ای به نام کارناوال سخن به میان آورده است. به باور او گفتگو یک فضای کارناوالی می خواهد که همه در یک سطح برابر باشند و همه طرف ها بدانند که حقیقت متکثر است و طرف مقابل گفتگو هم از آن برخوردار. آقای دکتر اردکانی در سخن خود از طبیعی بودن اختلافات و تفاوت ها سخن گفتند. ما اگر اخلاق و آداب گفتگو به معنای واقعی کلمه را بلد باشیم، همین تفاوت ها و اختلاف ها عاملی برای رشد و تکامل خواهد شد.
منبع: javidsho.ir
این پست جاوید شو را پسندیدید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب