با دافنه جكسون آشنا شوید
نخستین زن استاد فیزیک در بریتانیا و حامی بازگشت زنان به کار پژوهشی
به گزارش جاوید شو، دافنه جکسون، اولین زن استاد فیزیک بریتانیا، نه تنها در زمینه فیزیک هسته ای و پزشکی پیشگام بود، بلکه با راه اندازی برنامه ای ویژه، مسیر بازگشت زنان به پژوهش را هموار کرد و الهام بخش نسل های بعدی شد.
به گزارش جاوید شو به نقل از ایسنا، دافنه فرانسیس جکسون نخستین استاد زن فیزیک در بریتانیا، فیزیکدان برجسته هسته ای و مدافع زنان در حوزه علوم، فناوری، مهندسی و ریاضیات بود. وی در پیترفربورو متولد شد و محیط اولیه زندگی اش انگیزه ای برای غلبه بر موانع جنسیتی در حوزه ای مردانه به او داد. دافنه جکسون در طول حرفه خود، کمک های مهمی به فیزیک هسته ای، بخصوص در حوزه دزیمتری تابش و مدل سازی واکنش های هسته ای کرد و بعدها تخصص خودرا به حوزه پزشکی هم وارد کرد. در این گزارش می خواهیم با این فیزیکدان الهام بخش آشنا شویم.
دوران کودکی و تحصیلات دافنه جکسون
جکسون در پیترفربورو متولد شد. پدرش اپراتور ماشین آلات و مادرش قبل از ازدواج طراح پارچه بود. وی در مدرسه دخترانه پیترفربورو تحصیل کرد و در آنجا با درخشش علمی توانست برای دوره فیزیک در کالج امپریال لندن درخواست دهد.
به نقل از آی ای، در آنجا تنها دو دانشجوی زن از بین ۹۰ نفر دانشجو وجود داشت، وضعیتی که نابرابری جنسیتی آن زمان را نشان می داد. بعدها به دعوت لوییس التون، جکسون به کالج باترسیا که دانشگاه سورِی امروزی است، منتقل شد تا فیزیک هسته ای بخواند.
کار علمی اولیه او بر مدلهای ساختاری هسته های اتمی متمرکز بود و تحقیقات خودرا درباره ی نظریه واکنش های هسته ای و رفتار جذب ذره زیراتمی پیون انجام داد. وی در سال ۱۹۶۲ دکترا گرفت و مسیر حرفه ای برجسته خود در پژوهش و کار دانشگاهی را شروع کرد.
حرفه و دستیافته های دافنه جکسون
در سال ۱۹۱۹، جکسون از موقعیت اولیه خود کناره گیری کرد تا نخستین منشی انجمن مهندسین زن (WES) و نخستین سردبیر مجله The Woman Engineer شود و تا سال ۱۹۳۲ این نقش را ادامه داد. در ماه ژوئن سال ۱۹۲۰، او همین طور در تاسیس شرکت مهندسی زنان Atalanta Ltd مشارکت کرد.
در ماه نوامبر سال ۱۹۲۴، جکسون هم مؤسس و نخستین مدیر انجمن برق برای زنان شد، سازمانی پیشگام که هدفش ترویج استفاده خانگی از برق و کاهش بار کاری زنان بود.
در دانشگاه سورِی، کار جکسون در فیزیک هسته ای به فهم دزیمتری تابش و محاسبه حد مجاز تابش برای کارکنان هسته ای انجامید. الگوریتم های پیشگامانه او برای انتقال نوترون از میان مواد پایه، طراحی های محافظت مدرن را شکل داد.
دزیمتری تابش (Radiation Dosimetry) علمی است که میزان و اثرات تابش یونیزه شده بر مواد، بخصوص بافت های زیستی را اندازه گیری و ارزیابی می نماید. به زبان ساده تر، دزیمتری تابش مشخص می کند که چقدر تابش، یک شخص، دستگاه یا ماده را تحت تأثیر قرار داده و چه اثراتی امکان دارد داشته باشد.
تحقیقات اولیه او همین طور به توسعه مدلهای هسته های اتمی، نظریه های واکنش های هسته ای و بررسی جذب ذرات زیراتمی مانند پیون ها کمک کرد. در مراحل بعدی حرفه، تمرکز خودرا به کاربردهای پزشکی فیزیک هسته ای معطوف کرد.
وی در توسعه ابزارهای تشخیصی، همچون تحقیقات اولیه در مهارتهای توموگرافی که زمینه ساز اسکنرهای پزشکی مدرن شد، نقش داشت. در طول حرفه خود، جکسون تعداد زیادی مقاله منتشر نمود که ۵۵ مورد از آنها در حوزه کاربرد فیزیک هسته ای در پزشکی بود و در کمیته ها و نهادهای علمی مختلف هم نقشی اثرگذار داشت.
رهبری او فراتر از مطالعه بود، چونکه او بین سالهای ۱۹۸۳ تا ۱۹۸۵ رییس انجمن مهندسین زن شد و بعد از آن نایب رییس مؤسسه فیزیک گردید و بدنبال آن به عنوان جوان ترین عضو برجسته این مؤسسه برگزیده شد. در سال ۱۹۸۵، با آگاهی از چالش های زنان برای برگشت به حرفه بعد از مرخصی در ارتباط با خانواده، برنامه ای را طراحی کرد که به زنان اجازه می داد دو سال به شکل نیمه وقت کار کنند تا برگشت به کار آسان تر شود.
مرخصی خانواده (Family Leave) به شکلی مرخصی کاری قانونی یا قراردادی گفته می شود که به کارکنان اجازه می دهد به سبب مسایل در ارتباط با خانواده مثل تولد یا مراقبت از فرزند، بیماری اعضاء خانواده، یا مرگ نزدیکان از کار دور بمانند، بدون این که شغل خودرا از دست بدهند.
دوران پایانی، مرگ و میراث
در سال ۱۹۸۷، جکسون به عنوان افسر نشان امپراتوری بریتانیا (OBE) به سبب کمک هایش به علم و دفاع از زنان در حوزه های علم، فناوری، مهندسی و ریاضیات انتخاب شد. او به کار خود ادامه داد، هرچند با بیماری سرطان دست و پنجه نرم می کرد، بیماری که از راه تحقیقات خود با مؤسسه تحقیقات سرطان و بیمارستان رویال مارسدن هم به مبارزه با آن کمک کرده بود. جکسون در سال ۱۹۹۱ در گیلدفورد درگذشت.
میراث او از راه برنامه هایی که به نامش بوجود آمد، زنده مانده است. مدال و جایزه دافنه جکسون که در سال ۲۰۱۶ توسط مؤسسه فیزیک عرضه شد، مشارکت های برجسته حرفه ای در آموزش فیزیک و گسترش مشارکت در این عرصه را نمایان می کند.
در سال ۱۹۹۲، صندوق دافنه جکسون برای دفاع از محققان بااستعداد حوزه های علم، فناوری، مهندسی و ریاضیات که بعد از مرخصی در ارتباط با خانواده قصد برگشت به حرفه خودرا داشتند، تأسیس شد؛ تا سال ۲۰۱۹، این صندوق تا امروز بیشتر از ۵۰۰ نفر را در راه برگشت به حرفه های تحقیقاتی و فنی حمایت کرده است. برنامه فلوشیپ ابتدا ویژه زنان بود، اما بعدها شامل همه محققان در تمامی رشته ها شد. صندوق در سالهای اخیر برنامه های ویژه ای را برای افراد حرفه فنی و مهارت محور هم به وجود آورده و بازهم می خواهد حمایت و فرصتهای بیشتری را فراهم آورد.
در سال ۲۰۲۰، لوح یادبود آبی در مدرسه سابق دافنه، مدرسه کانتی گرامر پیترفربورو، پرده برداری شد تا اطمینان حاصل شود که کار پیشگامانه و تلاش هایش برای پیشرفت فرصتهای زنان در علم بازهم به یاد مانده و جشن گرفته شود.
خانواده، دوستان و همکاران او خاطراتشان از این زن الهام بخش را این گونه بازگو کرده اند:
خواهرزاده او، سوزان بالگارنی، از حمایت و تشویق شخصی دافنه می گوید: دافنه الگوی بزرگی برای من بود، اما هیچگاه مرا به سوی علم سوق نداد. او باور داشت که باید دنبال علاقه خود بروی.
با وجود این که خانواده او زمینه دانشگاهی نداشتند، والدینش او را تشویق کردند تا رؤیای تحصیل دانشگاهی خودرا دنبال کند. وی در مدرسه دخترانه ای در پیترفربورو تحصیل کرد، جایی که به قول برادرش، رون، به همه درس ها علاقه مند و در آنها موفق بود. دانشمندان و دانشجویان بسیاری او را به عنوان مدیری الهام بخش به یاد دارند.
زندگی و میراث دافنه جکسون به ما یادآوری می کند که هر گامی که برای علم، عدالت و دفاع از دیگران برمی داریم، می تواند مسیر زندگی هزاران نفر را روشن کند. او نه تنها مرزهای دانش را درنوردید، بلکه دریچه ای به طرف امید و فرصت برای زنانی گشود که می خواستند رؤیای خودرا دنبال کنند. یاد او همیشه روشن، الهام بخش و جاودانه خواهد ماند.
خلاصه اینکه در ماه نوامبر سال ۱۹۲۴، جکسون هم مؤسس و اولین مدیر انجمن برق برای زنان شد، سازمانی پیشگام که هدفش ترویج استفاده خانگی از برق و کاهش بار کاری زنان بود. رهبری او فراتر از مطالعه بود، چراکه او بین سالیان ۱۹۸۳ تا ۱۹۸۵ رئیس انجمن مهندسین زن شد و پس از آن نایب رئیس مؤسسه فیزیک گردید و بدنبال آن بعنوان جوان ترین عضو برجسته این مؤسسه انتخاب|شد. او به کار خود ادامه داد، هرچند با بیماری سرطان دست و پنجه نرم می کرد، بیماری که از راه تحقیقات خود با مؤسسه تحقیقات سرطان و بیمارستان رویال مارسدن هم به مبارزه با آن کمک کرده بود.
منبع: javidsho.ir
این پست جاوید شو را پسندیدید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب