مانعی بر سر راه انجام تحقیقات كشوری در رابطه با كووید-19
به گزارش جاوید شو رئیس پژوهشکده محیط زیست دانشگاه علوم پزشکی تهران اظهار داشت: در ایران اطلاعات در ارتباط با بیماری کووید ۱۹ به صورت استانی به صورت دقیق و به تفکیک منتشر نمی گردد و در اختیار ما قرار داده نمی گردد تا بتوانیم ارتباطی بین آلودگی هوا و بیماری پیدا نماییم ولی مطالعات زیادی در دنیا انجام شده و میتوان گفت در شهرهایی که آلودگی هوای بالاتری داشتند، صدمه پذیری نسبت به کووید ۱۹ هم بیشتر بوده است.
دکتر کاظم ندافی در گفتگو با ایسنا، در پاسخ به سوالی در مورد سرعت بالای انتشار و مرگ ومیر ناشی از کووید در شهرهای آلوده، اظهار داشت: ما در یکی از مقالاتی که بر مبنای مرور مقالات دیگرِ انتشار یافته در دنیا انجام شده بود، این دو مبحث را مورد بررسی قرار دادیم. چیزی که مسلم است این که در جاهایی که آلودگی هوای بیشتری وجود داشته، مرگ ومیر ناشی از کووید ۱۹ بالاتر بوده است.
وی افزود: البته این مورد امکان دارد مستقیما هم به آلودگی هوا مربوط نباشد. قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا به مدت طولانی می تواند انواع و اقسام بیماری های قلبی عروقی، تنفسی و سایر بیماری های زمینه ای را در افراد ایجاد نماید. بررسی ها نشان داده که گروه های خاصی از بیماران مبتلا به کووید ۱۹ صدمه پذیرتر هستند. خیلی از گروه های صدمه پذیر، آن هایی هستند که بر اثر آلودگی هوا به این بیماری ها گرفتار شدند. آلودگی هوا زمینه ساز این است که بیماری های مختلفی در انسان ایجاد شود و آن بیماری ها هم می تواند انسان را در مقابل بیماری های عفونی مثل کووید ۱۹ صدمه پذیرتر کند.
استاد مهندسی بهداشت محیط دانشگاه علوم پزشکی تهران ضمن اشاره به این که در ایران مطالعه ای در مورد ارتباط آمار مرگ ومیر ناشی از کووید ۱۹ در شهرهای آلوده انجام نشده، اظهار داشت: هرچند در این بررسی ها در ایران انجام نشده؛ ولی مقالات معتبری هستند که این ارتباط را در شهرهای دیگر دنیا نشان داده است.
ندافی در پاسخ به سبب عدم انجام چنین بررسی هایی در ایران اظهار داشت: در ایران اطلاعات در ارتباط با بیماری کووید ۱۹ به صورت استانی به صورت دقیق و به تفکیک منتشر نمی گردد و در اختیار ما قرار نمی گیرد تا ما بتوانیم ارتباطی بین آلودگی هوا و بیماری را بررسی نماییم. ولی مطالعات زیادی در دنیا انجام شده و می توانیم بگوییم در جاهایی که آلودگی هوای بالاتری داشتند، صدمه پذیری نسبت به کووید ۱۹ هم بیشتر بودند.
وی افزود: ما به صورت رسمی درخواست کردیم که این آمار را در اختیار ما قرار دهند، ولی این آمار را در اختیار ما هم قرار ندادند. ما از ابتدا درصدد بودیم که این مطالعه را با داده های کشوری هم انجام بدهیم، ولی موفق نشدیم.
رئیس پژوهشکده محیط زیست در پاسخ به سوالی در مورد تأثیر تغییرات اقلمی و بروز بیماری های همه گیر مانند کووید ۱۹ اظهار داشت: مقالات زیادی در این حوزه انتشار یافته، در ایران هم نزدیک به ۲۰ مقاله در مورد تغییر اقلیم و ارتباط آن با بیماری کووید ۱۹ انتشار یافته است. ولی اگر بخواهیم به یک جمع بندی برسیم، نیاز به یک مرور نظام مند است تا تمام مطالعاتی که در ایران و سایر کشورها در این حوزه انتشار یافته، را به صورت نظام مند بررسی کند تا بتوان یک نتیجه کلی گرفت.
خوب یا بد بودن فعالیت پژوهشکده های همنام
وی در ادامه صحبت های خود در مورد فعالیتهای پژوهشکده محیط زیست و اینکه هم اکنون چندین پژوهشکده و پژوهشگاه با این عنوان در حال فعالیت هستند، اظهار داشت: این پژوهشکده در سال ۱۳۸۲ در دانشگاه علوم پزشکی تهران پایه گذاری شد، با این هدف که عموما تأثیر عوامل محیطی را بر سلامت انسان بررسی کند. پژوهشکده های محیط زیست دیگری هم در کشور وجود دارند که تأثیر عوامل محیطی را بر محیط بی جان و جان دار به غیر از انسان بررسی می کند ازاین رو مبحث فعالیت این پژوهشکده با سایر پژوهشکده های همنام تا حدود زیادی متفاوت می باشد.
ندافی در پاسخ به سوالی در مورد موازی کاری در میان پژوهشکده های مختلف اظهار داشت: حیطه فعالیت پژوهشکده ها معمولا متفاوت می باشد. به صورت دقیق در جریان اولویت ها و عملکرد پژوهشکده های دیگر نیستم ولی امکان دارد بعضی از آنها در حیطه مرتفع ساختن آلاینده های محیطی و برخی روی شناسایی آلاینده ها کار کنند و یا مطالعات محیطی و وضعیت موجود آلودگی ها را بررسی نمایند و مأموریت و رسالت های خاص خودشان را داشته باشند. اگر در حوزه در ارتباط با خودشان فعالیت کنند، می توانند هم افزایی داشته باشند و کار تکراری نخواهد بود و هرکدام بخشی از پازل را تکمیل می کنند.
رئیس پژوهشکده محیط زیست اظهار داشت: قاعدتاً هر یک از پژوهشکده ها باید مأموریت ها و رسالت های متفاوتی را برای خود تعریف کرده باشند. اگر نتایج پژوهش های آنها در کنار هم قرار بگیرند و هر یک در بخش های خاص خود پژوهش انجام دهند، به شناسایی بیشتر وضعیت محیط زیست کمک می نماید.
وی افزود: بعد از تشکیل این پژوهشکده، برخی فعالیتهای تحقیقاتی که قبل از آن سابقه نداشت، شروع شد. برای مثال ما در زمینه آلودگی هوا آغاز به تهیه گزارشی با عنوان «کمی سازی اثرات بهداشتی آلودگی هوا» کردیم که تهیه این گزارش به صورت سالانه ادامه پیدا کرد. در این گزارش ها به این مساله پرداختیم که آلودگی هوا سبب چه تعداد مرگ زودرس، بیماری قلبی عروقی و بیماری تنفسی و سرطان می شود و هر ساله این گزارش ها را برای مسؤلان ارسال می نماییم. این گزارش یکی از کارهای منظم پژوهشکده طی سالهای اخیر بوده است.
رییس پژوهشکده محیط زیست افزود: همینطور ما گزارش هایی داشتیم در مورد سایر آلاینده های محیط زیست مانند گاز رادون و سایر آلاینده ها در آب، خاک، هوا و غذا، که با اینکه آنها به صورت گزارش منظم سالیانه نبودند، ولی پارامترهایی که برای محیط زیست در نظر بود، در آنها بررسی می شد.
ندافی به دیگر فعالیتهای پژوهشکده در زمینه تهیه گایدلاین ها و راهنماها در موضوعات مختلف در رابطه با بهداشت محیط و محیط زیست اشاره نمود و اظهار داشت: این راهنماها به صورت عمده مورد استفاده همکاران ما در مرکز سلامت محیط کار وزارت بهداشت بود که الان هم در وب سایت پژوهشکده نزدیک به صد عنوان وجود دارد.
وی ضمن اشاره به اقدامات پژوهشکده در زمینه مشکلات محیط زیستی به وجود آمده در کشور اظهار داشت: برای مثال در سیلی که دو سال قبل اتفاق افتاد، ما گزارشی برای نحوه بازگشت مردم به خانه های سیل زده و ضد عفونی آنها تهیه کردیم. سپس آنرا به صورت عملی با کمک صدا و سیما آماده کردیم. این گزارش هر چند گزارش مختصری بود، ولی به کرات توسط شهرهای سیل زده درخواست شد و ما آنرا تکثیر کردیم ضمن آن که آموزش های عملی را هم دادیم.
رییس پژوهشکده محیط زیست دانشگاه علوم پزشکی تهران ضمن اشاره به رویکرد آگاهی بخش پژوهشکده در زمان بروز بیماری کووید ۱۹، اظهار نمود: در آغاز همه گیری، اطلاعات در مورد ماسک ها بسیار کم بود. در داخل کشور مراکز مختلف آغاز به ساخت ماسک کردند. ما این ماسک ها را تست و کارایی آنرا بررسی و آزمایش کردیم.
وی افزود: همینطور این سوال وجود داشت که آیا این ویروس از راه هوا قابل انتقال است یا طبق گفته سازمان های جهانی از راه قطرات تنفسی منتقل می شود؟ ما در همان ماه اول (فروردین ماه) مقاله ای در یک مجله معتبر بین المللی چاپ کردیم که حدودا در تمام گایدلاین هایی که توسط سازمان جهانی بهداشت انتشار یافت، از این مقاله که ما در اختیارشان قرار داده بودیم، بعنوان منبع استفاده شد.
ندافی اضافه کرد: همینطور سوالی در مورد انتقال ویروس از راه فاضلاب وجود داشت، که ما در این حوزه یک طرح تحقیقاتی را با سازمان آب و فاضلاب و وزارت نیرو آغاز کردیم. بعلاوه راهنماهای حفاظت فردی، راهنمای نحوه استفاده از سایر گندزداها را هم تهیه کرده و آنها را در اختیار مردم قرار دادیم.
وی افزود: از آن جا که در ایام اول همه گیری اطلاعات زیادی وجود نداشت، به پاسخگویی سوالات هم پرداختیم و آنها را منتشر کردیم.
رییس پژوهشکده محیط زیست اظهار نمود: فعالیتهای این پژوهشکده صرفا در جهت انتشار مقاله نیست؛ بلکه بیشتر به دنبال این هستیم که فعالیت ها، در جامعه اثرگذار باشند و به حل مسائل در جامعه کمک کنند.
ندافی ضمن اشاره به وضعیت کلی آلودگی در ایران و بیماری های ناشی از این آلودگی ها اظهار داشت: ما با همکاری فرهنگستان علوم پزشکی گزارشی را در مورد بررسی شاخصهای محیط زیست در کشور و مقایسه آن با کشورهای حوزه سند چشم انداز ۱۴۰۴ منتشر کردیم. در سند چشم انداز ۱۴۰۴ جمهوری اسلامی قید شده که ایران تا سال ۱۴۰۴ باید از نظر سلامت در منطقه رتبه اول را داشته باشد. ما شاخصهای مربوط را که بر مبنای اطلاعات بین المللی است، احصا کردیم و در این گزارش به چند نتیجه خیلی مهم رسیدیم.
وی افزود: در بعضی شاخص ها، وضعیت ما خیلی بهتر از چیزی است که دیگران در مورد ما قضاوت می کنند. مثلا در مورد شاخص پوشش شبکه جمع آوری فاضلاب و جمعیتی که زیر پوشش این شبکه قرار دارند، در گزارش ها حدود ۱۰-۲۰ درصد را تعیین می کنند. در صورتیکه بررسی های ما نشان داده که در شهرهای ما پوشش شبکه و تصفیه خانه فاضلاب بالای ۵۰ درصد است. قاعدتا بعضی از مجموعه ها در کشور که مسئول این کار هستند، باید با انتشار اطلاعات مورد نیاز، سازمان هایی را که در سطح بین المللی فعالیت می نمایند را از نظر اطلاعاتی تغذیه کنند تا آنها نگاهشان به شاخص ها را اصلاح کنند.
وی اضافه کرد: بعضی از این شاخص ها هم وجود دارد که ما می پذیریم مشکلاتی داریم و امکان دارد در میان این ۲۰ کشور رتبه چندم باشیم؛ مثل آلودگی هوا. در برخی از موارد احتیاج به تحقیق بیشتری دارد و هم اکنون نمی توانیم بگوییم که قضاوت و گزارش هایی که دیگران نوشته اند درست است و یا اشکال دارد. تحقیقات ما کافی نیست و در این حوزه ها باید بررسی های بیشتری صورت گیرد. ما یک گزارش جامعی تهیه کردیم که برای سازمان حفاظت از محیط زیست هم ارسال شده و قرار بود جلسه ای هم با مدیران آن داشته باشیم که به خاطر کرونا و پیک بیماری ها، این جلسات به تعویق افتاد.
ندافی به گزارشی که با همکاری فرهنگستان علوم پزشکی تهیه شده، اشاره نمود و افزود: در این گزارش بار بیماری های در رابطه با عوامل خطر محیطی مثل هوای آلوده یا عدم دسترسی به آب با کیفیت بهداشتی و... بررسی شدند و اینکه این عوامل چگونه با بار بیماری ها مرتبط هستند، مورد واکاوی قرار گرفت.
زیر سوال بردن سلامت مواد غذایی بدون پایه علمی، ممنوع
ندافی ضمن اشاره به وضعیت آلودگی موادغذایی و محصولات کشاورزی از نظر سموم و کودهای شیمیایی اظهار نمود: چیزی که در رسانه های ما مطرح می شود، گاهی نتیجه یک بررسی است که به صورت محدود و در یک منطقه انجام شده است. هرچند سوالات زیادی در مورد روش بررسی، آنالیز و نتیجه گیری آن مطرح است، به کل کشور تعمیم داده می شود. برای مثال شیر کشور را زیر سوال می برند. به نظر من این صحبت ها بدون اینکه پایه و پشتوانه علمی کافی داشته باشد؛ تنها مردم را نگران می کند و این کار درستی نیست.
وی به شیوه درست عرضه این موارد اشاره نمود و اظهار داشت: ولی اگر گفته شود که نمونه هایی مثلا از منطقه ای از تهران گرفتیم و چنین آلودگی هایی مشاهده شده، این امکان دارد کارساز باشد، ولی تعمیم این ها به کل کشور احتیاج به مطالعات ملی دارد. مطالعات ملی هم احتیاج به حجم نمونه زیاد دارد و برای مثال در مورد شیر باید همه نمونه ها، همه انواع بسته بندی ها و روش ها استرلیزه و پاستوره مثلا شیر را بررسی کرد. آن زمان تازه میتوان اظهار داشت که وضع شیر ما به چه صورت است.
رییس پژوهشکده محیط زیست به نیازهای پشتیبانی مطالعات ملی اشاره نمود و اضافه کرد: ما پیگیر هستیم که مطالعات ملی در این حوزه انجام بگیرد، ولی مطالعات ملی تدارکات خیلی سنگینی احتیاج دارد و دستگاههای آنالیز دقیقی را می خواهد. همینطور هماهنگی بین محققان زیادی را نیاز دارد که هنوز شرایط آن از لحاظ پشتیبانی فراهم نیست. ما از این نظر که فارغ التحصیلانی تربیت کردیم که این قابلیت ها را به نحو احسن دارند و می توانند این پروژه ها را مدیریت کنند، توانمندی خوبی در کشور داریم. اگر شرایط فراهم گردد، باید مطالعات میدانی در این حوزه صورت گیرد تا بتوان به این سوالات پاسخ داد.
ندافی در انتها افزود: البته سازمان های مربوطه مثل سازمان غذا و دارو، وزارت کشاورزی و شهرداری در میادین تره بار و... گاهی به خاطر وظایف کشوری یا استانی، مطالعات گسترده انجام می دهند و گزارش هایی را منتشر می کنند. ولی آنها معمولا در دسترس دانشگاه ها نیست و برای وظایف نظارتی خودشان چنین مطالعاتی را انجام می دهند.
منبع: javidsho.ir
این پست جاوید شو را پسندیدید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب