یادداشت های مأموریت فرهنگی در قرقیزستان – ۳۱
تحلیلی از ناآرامی های سیاسی قرقیزستان
جاوید شو: رئیس جدید پارلمان اعلام نموده كه حاضربه پذیرش مسئولیت رئیس جمهور نیست. در چنین شرایطی قرقیزستان راه سخت و دشواری را برای طی این مسیر تا زمان برگزاری دو انتخابات همزمان خواهد داشت.
به گزارش جاوید شو به نقل از مهر، تازه ترین مطلب پرویز قاسمی، رایزن فرهنگی ایران در قرقیزستان به تحلیل رویدادهای سیاسی این کشور و ناآرامی هایی که منجر به استعفای رئیس جمهور شد، اختصاص پیدا کرده است. قاسمی در این یادداشت نیز وضعیت کرونایی قرقیزستان را فراموش نکرده و مختصری نیز درباره آن می نویسد.
این یادداشت را که بامدادان امروز یکشنبه ۲۷ مهر ۱۳۹۹ نوشته شده است، در ادامه بخوانید:
سال ۹۹ آخرین سال قرن بیستم است؛ سالی متفاوت با تمام سال های این قرن. این سال با پدیده عالمگیری بنام کرونا آغاز شد. سال ماقبلش یعنی ۹۸ را با انبوهی از اتفاقات و تحولات در حوزه های مختلف سیاسی؛ اقتصادی؛ اجتماعی؛ مناسبات خارجی؛ توطئه ها و کیدهای بدخواهان کشور و نظام همچون تحریم های ظالمانه و حداکثری ایالات متحده؛ بالا گرفتن تنش ها در منطقه و تحولات و ناآرامی های عراق؛ ترور سردار سلیمانی و برخی دیگر از فرماندهان میدانی مقاومت؛ سقوط هواپیمای مسافری اوکراینی؛ مشکلات و گرفتاری های اقتصادی و بلایای ارضی و سماوی و… به انتها رساندیم و سال جدید را نیز با کووید ۱۹؛ محدودیت ها و مشکلات خاصش و درشرایطی که ۷ ماه از سال قبل است؛ همچنان ادامه می دهیم.
شرایط؛ شرایط کاملاً متفاوتی است. بخش عمده ای از کار و انرژی دولت ها صرف اتخاذ تدابیر و آزمودن روش ها برای چگونگی مقابله موثر با کرونا شده است. کرونایی که در بیشتر کشورها فراز و فرودهایی داشته است. حال که این یادداشت را می نویسم کرونا هم درایران و هم درقرقیزستان بار دیگر اوج گرفته است. در ایران ما باوجود هشدارها و تذکرات مکرر از طرف مسئولان ذیربط و اتخاذ تدابیر مختلف؛ آمار مبتلایان در خیلی از استانها بار دیگر افزایشی و نگران کننده شده است. آمار مبتلایان به کرونا درقرقیزستان نیز امروز به ۵۵۴ نفر و فوتی ها به ۳ نفر رسیده است. این درحالیست که تقریباً بیست روز پیش آمار مبتلایان زیر ۵۰ و فوتی های کرونایی نیز تا مدتها صفر بوده است.
سیر حوادث؛ ناآرامی ها و اعتراضات مردمی در جمهوری قرقیزستان در ۲۰ سال اخیر
در کنار و همراه با کرونا و خبرها و اتفاقاتش؛ از شروع سال ۹۹ بخش دیگر و بلکه عمده ای از خبرها و تحلیل های رسانه ها به یک موضوع مهم دیگر نیز اختصاص یافته است: انتخابات امریکا. انتخاباتی که تاریخ برگزاری آن به تاریخ شمسی ما با روز تقویمی – روز ملی مبارزه با استکبار جهانی- ۱۳ آبان مصادف می شود! و نتیجه و سرنوشت این انتخابات هم برای خود امریکا و هم برای برخی دیگر از کشورها مهم و بلکه تعیین کننده است. خیلی ها در جهان نیم چشمی به سرنوشت کارزار انتخابات امریکا دارند؛ به نتیجه نهایی این انتخابات و سرنوشت ترامپ قمارباز. اینکه آمریکای بعد از ترامپ یا امریکای در دوره دوم ترامپ چگونه خواهد بود و چه تغییری در رویکرد و سیاست خارجی امریکا در فردای «با» یا «بی» ترامپ صورت خواهد گرفت؛ این روزها یکی از بحث های اصلی تحلیگران و کارشناسان مسائل امریکا درکشورهای مختلف همچون ایران است.
ولی درهمهمه کارزار انتخاباتی امریکا و اتفاقات و رویدادهای مختلف در مناطق پیرامونی ایران همچون شروع دور جدید درگیری ها بین ارمنستان و اذریایجان بر سر قره باغ؛ اوضاع در قرقیزستان نیز زیاد مساعد نیست؛ هم به لخاظ کرونایی که در بالا اشاره کردم و هم به لحاظ سیاسی. از چند سال پیش و بویژه از سال ۱۳۹۸ و بدنبال سلب مصونیت سیاسی آلماربیک آتامبایف رئیس جمهور سابق قرقیزستان و بازداشت او؛ تنش های سیاسی و اجتماعی دراین کشور که البته ریشه های دیگری نیز دارد؛ شدت گرفته است.
سپهر سیاسی قرقیزستان در طول یکی دو سال گدشته بگونه ای بود که هر کارشناس و تحلیلگر منطقه ای براحتی می توانست سرریز و طغیان اعتراضات و شورش های مردمی را دراین کشور کوچک آسیای مرکزی پیش بینی نماید. شیوع و گسترش کرونا و تدابیر و محدودیت هایی که برای مقابله با آن وضع شد تا حدودی طغیان اعتراضات و شورش های اجتماعی را به تاخیر انداخت و این فرصت خوبی برای دولت بود که از رهگذر کرونا و خرید زمان بتواند به رتق و فتق مسائل و مشکلات و مدیریت بحران بپردازد. ولی دیگر ۴ اکتبر یواش یواش فرا می رسید و برگزاری انتخابات پارلمانی امری اجتناب ناپذیر بود.
برگزاری انتخابات در تاریخ مذکور و نتیجه ای که از صندوق های رای اعلام شد؛ مطلوب مخالفان و احزاب بازنده نبود و آنها گویا از پیش از اعلام نتیجه انتخابات عزم خودرا برای برگزاری میتینگ های اعتراضی با انبوه هوادارانشان تدارک دیده بودند.
به عبارتی دیگر آنها عزم خودرا برای اختتام کار دولت قانونی و مستقر عزم کرده بودند. فردای روز اعلام نتیجه انتخابات احزاب بازنده و مخالف هوادارانشان را به بهانه نقض و تخلف در برگزاری انتخابات و خرید آرا به خیابان ها فراخواندند. درنتیجه اعتراضات و ناآرامی های گسترده در شب اول که تا بامداد ادامه داشت و مخالفان از مناطق و شهرستان ها نیز هوادارانشان را به بیشکک فراخوانده بودند؛ برخی مراکز مهم دولتی همچون ساختمان دولت و پارلمان به کنترل مخالفان درآمد و کاخ سفید بیشکک نیز به آتش کشیده شد.
در همین شب بود که مخالفان و معترضان همین طور توانستند برخی سیاسون بازداشتی همچون آتامبایف رئیس جمهور سابق را نیز از زندان آزاد کنند ولی این اختتام کار نبود. معترضان لغو نتایج انتخابات پارلمانی و استعفای مقامات همچون رئیس جمهور را خواهان بودند و نهایتاً موفق شدند خواست های خودرا بر کرسی بنشانند. کمیته مرکزی انتخابات نتیجه انتخابات پارلمانی را ملغی و باطل اعلام نمود. اندکی بعد از آن نمایندگان پارلمان در نشستی فوق العاده در رزیدانس ریاست جمهوری؛ صدر جباراف یکی از رهبران اصلی مخالفان را بعنوان به نخست وزیر انتخاب کردند.
جباراف البته اندکی قبل از انتخاب اعلام نمود که با جئین بیک اف رئیس جمهور صحبت کرده و او قول داده است بعد از تشکیل دولت و بازگشت اوضاع به حالت عادی ظرف دوسه روز آینده استعفا خواهد داد. جباراف بعد از انتخابش به عنوان نخست وزیر نیز همین گفته را با ادبیاتی دیگر تکرار کرد و نشان داد که در عزم خود برای گرفتن مسئولیت دولت و اداره امور جدی است.
با توجه به اینکه شبهات و ابهاماتی بر انتخاب جباراف بعنوان نخست وزیر مطرح شده بود همچون نقض قوانین در انتخاب وی و عدم حضور بیش از نیمی از نمایندگان پارلمان درجلسه رای گیری؛ رئیس جمهور قرقیزستان این انتخاب را غیرقانونی اعلام نمود. نمایندگان پارلمان فردای آن روز و در حالی که این دفعه هواداران جباراف بشدت برلزوم کناره گیری جئین بیک اف از قدرت تاکید و اصرار می کردند نمایندگان پارلمان قرقیزستان در نشستی فوق العاده باردیگر و با اکثریت آرا بر نخست وزیری جباراف رای داده و کابیته پیشنهادی او و برنامه هایش را مورد تایید قرار دادند. با انتخاب نخست وزیر و تشکیل کابینه دولت؛ جئین بیک اف رئیس جمهور قرقیزستان نیز به قول خود برای کناره گیری از قدرت عمل کرد و نمایندگان پارلمان بلافاصله بعد از حضور رئیس جمهور سابق در پارلمان و سخنرانی خداحافظی او به لغو حالت فوق العاده در بیشکک که بدنبال بروز ناآرامی ها و درگیری ها برقرار شده بود؛ رای دادند.
این یادداشت امروز ۲۷ مهر ماه در بیشکک در حالی نوشته می شود که نتیجه انتخابات پارلمانی برگزار شده لغو شده؛ رئیس جمهور استعفا داده و و صدر جباراف از رهبران اصلی مخالفان دولت بعنوان نخست وزیر در مسند دولت قرار گرفته است. این درحالیست رئیس جدید پارلمان نیز اعلام نموده است که حاضربه پذیرش مسئولیت رئیس جمهور نیست. در چنین شرایطی قرقیزستان راه سخت و دشواری را برای طی این مسیر تا زمان برگزاری دو انتخابات همزمان – انتخابات ریاست جمهوری و انتخابات پارلمانی- خواهد داشت.
آنچه در ایام اخیر در قرقیزستان و بویژه در پایتخت این کشور گذشت؛ روزهای سخت و نگران کننده ای از لحاظ امنیت مراکز دولتی و اموال عمومی بود. تصاویر ویدئویی پخش شده از خرابی ها و لطمه های وارد شده به کاخ سفید بیشکک که در طبقه هفتم آن دفتر رئیس جمهور واقع شده است و نیز انتشار برخی خبرها و گزارش ها از تلاش عده ای برای غارت امکانات و اموال دولتی و… موید این گفته هستند.
در شرایطی که مسائل و مشکلات اقتصادی در کنار کرونا و حالا هم نوعی بلاتکلیفی و هیجانات سیاسی این کشور کوچک آسیای مرکزی را فرا گرفته است؛ مردم قرقیزستان با نگرانی تحولات کشورشان را رصد و دنبال می کنند و امیدوار هستند تغییرات و تحولات صورت گرفته در مدیریت کلان سیاسی این کشور نهایتاً به بازگشت بازگشت تدریجی ثبات؛ رونق اقتصادی و کسب و کار و صلح و شکوفایی منتهی شود.
قاسمی- بیشکک
۲۷/۷/۹۹
ضمیمه:
اینفوگرافی سیر حوادث؛ ناآرامی ها و اعتراضات مردمی در جمهوری قرقیزستان در ۲۰ سال اخیر
منبع: javidsho.ir
این پست جاوید شو را پسندیدید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب