نیچر گزارش داد؛
دانشگاه های عربستان دانشمندان را به تغییر وابستگی سازمانی تشویق می کنند گاهی با پول نقد
به گزارش جاوید شو، دانشگاه های عربستان، دانشمندان برتر کشورهای مختلف را تشویق می کنند که وابستگی سازمانی اصلی خویش را به این کشور تغییر دهند تا از این طریق جایگاهشان در رتبه بندی های جهانی بهتر شود؛ گاهی این تشویق ها با پرداخت پول نقد صورت می گیرد.
به گزارش جاوید شو به نقل از ایسنا و به نقل از نیچر، مؤسسه های پژوهشی عربستان سعودی گاهی در ازای پول نقد و اغلب با تعهد اندک برای انجام کار، پژوهشگران برتر را به تغییر وابستگی های سازمانی اصلی خود تشویق می کنند و از این طریق رتبه بندی های جهانی دانشگاه ها را دستکاری می کنند.
این نتیجه گیری گزارشی است که نشان داده است چگونه ده ها پژوهشگر پراستناد جهان در دهه گذشته، وابستگی های سازمانی اولیه خویش را به دانشگاه های عربستان تغییر داده اند. این کار به نوبه خود، جایگاه مؤسسات عربستان سعودی را در جدول های رتبه بندی دانشگاه ها که تأثیر استناد پژوهشگران یک مؤسسه را در نظر می گیرد، افزایش داده است.
«SIRIS Academic»؛ یک شرکت مشاوره آموزش عالی و تحقیقاتی در بارسلون اسپانیا، در تاریخ ۴ می گزارشی منتشر کرده و شیوه های وابستگی در لیست پژوهشگران پر استناد مؤسسه کلاریویت را بین سالهای ۲۰۱۴ تا ۲۰۲۲ بررسی نموده است. یوران بِلدِنگرون (Yoran Beldengrün) یکی از نویسندگان که در این گزارش مشارکت داشته است، می گوید: ما الگویی از ظهور ناگهانی وابستگی سازمانی اولیه عربستان سعودی پیدا کرده ایم. در این گزارش آمده است: روش های مختلف دستکاری و درج وابستگی های گمراه کننده، در مورد اعتبار علم، شک و سوءظن بوجود می آورد.
«پره پوژدومنک» (Pere Puigdomènech)، زیست شناس مولکولی گیاهی و عضو انجمن بنیاد علمی اروپا در یکپارچگی تحقیقات، می گوید: درج یک وابستگی سازمانی که با رابطه کاری فرد مطابقت ندارد و با هدف افزایش رتبه یک مؤسسه انجام می شود؛ با عملکرد علمی خوب همخوانی ندارد. دستکاری شاخص ها محصول جانبی توجه و تحسین بیش از اندازه رتبه بندی و شاخص ها است که بارها گمراه کننده و اشتباه بودن آن به صورت رسمی اعلام شده است.
آنالیز لیست پژوهشگران پر استناد (HCR) به صورت سالانه توسط شرکت تحلیلی انتشاراتی کلاریویت مستقر در لندن صورت می گیرد. این لیست شامل پژوهشگرانی است که مقاله هایشان در رده یک درصد مقالات برتر در پایگاه وب آو ساینس (WOS) برای یک رشته خاص یا سال قرار دارند. این گزارش نشان داده است که تعداد پژوهشگرانی که در این لیست، وابستگی سازمانی اصلی عربستان سعودی را دارند، بین سالهای ۲۰۱۴ تا ۲۰۲۲، از ۲۷ نفر به ۱۰۹ نفر افزایش پیدا کرده است. این پژوهشگران در رشته های مختلفی کار می کنند و خیلی از آنها در کشورهایی همچون اسپانیا، چین، بریتانیا، آلمان و هند وابستگی ثانویه دارند. در سال ۲۰۲۲ میلادی ۰.۴۴ درصد از پژوهشگران عربستان در لیست پژوهشگران پر استناد بودند و این در مقایسه با آمار ۰.۱۹ درصدی پژوهشگران پراستناد آمریکایی و ۰.۰۸ درصدی از پژوهشگران آلمانی به صورت شگفت آوری نامتناسب است.
«دومینگو دوکامپو» (Domingo Docampo)؛ ریاضی دان دانشگاه ویگو در اسپانیا که به SIRIS مشورت می دهد، ولی در تهیه این گزارش مشارکت نداشته، می گوید: تعداد بالای پژوهشگران پر استناد دلیل اصلی قرار گرفتن بعضی از دانشگاه های عربستان در میان ۱۵۰ دانشگاه برتر جهان است. دوکامپو در مقاله ای در سال ۲۰۱۳ از داده های عمومی مانند وابستگی سازمانی پژوهشگران برای بازتولید نتایج رتبه بندی دانشگاهی دانشگاه های جهان که بعنوان شانگهای هم شناخته می شود، استفاده نمود. رتبه بندی دانشگاه شانگهای یکی از رتبه بندی های سالانه دانشگاه های جهان است که از سال ۲۰۰۳ توسط دانشگاه شانگهای جیاتانگ در سطح بین المللی منتشر می شود و داده های لیست کلاریویت را در نظر می گیرد.
گزارش SIRIS به دنبال افشاگری روزنامه El País است که در ماه آوریل گزارش داد که «رافائل لوکه»؛ شیمیدان دانشگاه کوردوبا در اسپانیا که در آن دانشگاه به صورت تمام وقت مشغول به کار بود، بعد از اینکه وابستگی سازمانی اولیه خویش را به دانشگاه ملک سعود ریاض تغییر داد، تعلیق شد. تصور می شود که این تغییر، جایگاه دانشگاه کوردوبا را در رتبه بندی شانگهای بیشتر از ۱۴۰ رتبه کم کند. لوکه که به درخواست «نیچر» برای اظهار نظر در این مورد پاسخ نداده است، به ال پایس گفته که به غیر از بودجه تحقیقاتی، سفرها و هتل های ویژه به صورت مستقیم هیچ پولی از مؤسسات سعودی دریافت نکرده است.
پژوهشگران دیگر اسپانیایی به El País گفته اند که آنها پول دریافت کرده اند. بعضی از آنها توسط دانشگاه های اسپانیایی مجبور شده اند که جایگاه های سعودی خویش را کنار بگذارند یا در بین نگرانی ها در خصوص اینکه آنها وابستگی های خویش را در ازای پول جابه جا کرده اند، درحال بررسی هستند.
مراودات مالی عربستان و پژوهشگران سراسر دنیا
اگرچه آنالیز کردن تغییرات وابستگی های سازمانی جدید است، اما آگاهی تغییر کردن وابستگی های سازمانی جدید نیست. گزارش SIRIS به جزئیات مسائل مالی بین مؤسسه ها و پژوهشگران اشاره نمی کند؛ اما از اوایل دهه ۲۰۱۰ پژوهشگران برجسته در سراسر دنیا گزارش داده اند که دانشگاه های سعودی با پیشنهادهای نقدی در ازای اضافه شدن به وابستگی های این پژوهشگران با آنها تماس گرفته اند. به نظر می آید این مراودات مالی اغلب به مشارکت حداقلی در پژوهش های مؤسسه های عربستان نیاز دارند.
در سال ۲۰۱۱، «ساینس» گزارش داد که ۶۱ پژوهشگر چنین قراردادهایی را با دانشگاه ملک عبدالعزیز جده با شرایط مالی و سطوح مشارکت متفاوت امضا کرده اند. در همان زمان دانشگاه ملک عبدالعزیز و دانشگاه ملک سعود که در گزارش «ساینس» به آن اشاره شد، با اذعان بر اینکه برنامه هایی برای جذب دانشمندان بین المللی برتر دارند، به این گزارش پاسخ دادند. اما گفتند که از بهترین راه برای همکاریهای بین المللی استفاده می نمایند. با این وجود هیچ یک به درخواست های «نیچر» برای اظهار نظر در مورد این مورد پاسخ ندادند.
در سال ۲۰۱۴، رتبه بندی شانگهای با تصور اینکه مؤسسات می توانند از راه درج وابستگی های سازمانی چندگانه برای پژوهشگران تعداد پژوهشگران پر استناد خویش را دستکاری کنند، تنها وابستگی های اولیه پژوهشگران را در لیست پژوهشگران پراستناد در نظر گرفتند (نمایندگان رتبه بندی شانگهای به درخواست های نیچر برای اظهار نظر در این مورد پاسخ ندادند). اما این دستکاری ها ادامه پیدا کرد و این دفعه بر وابستگی های اولیه متمرکز شدند. گزارش SIRIS نشان داده که در سالهای بعد وابستگی های سازمان اولیه عربستان افزایش پیدا کرد و دانشگاهیان با وابستگی ثانویه در این کشور از ۱۳۰ نفر به ۱۰ نفر در همان دوره کاهش یافتند.
در سال ۲۰۱۹، مدت کوتاهی بعد از اینکه نام «میرا پتروویچ» (Mira Petrović) شیمیدان مؤسسه تحقیقات آب کاتالونیا در خیرونای اسپانیا در لیست پژوهشگران پراستناد (HCR) کلاریویت ظاهر شد، ایمیلی از دانشگاه ملک سعود دریافت کرد که از او برای ایجاد همکاری دعوت شده بود. پتروویچ می گوید: من فکر می کردم که آنها می خواهند یک همکاری واقعی پیشنهاد کنند. اما بعد از تبادل چند ایمیل کوتاه، او ایمیلی دریافت کرد که از او خواسته شده بود که در ازای دریافت پول نقد، وابستگی سازمانی خویش را تغییر دهد. در این ایمیل آمده بود که «وابستگی سازمانی اصلی شما در سایت https: //hcr.clarivate.com باید دانشگاه ملک سعود باشد. بمحض اینکه وابستگی شما تغییر کند، ۷۰ هزار یورو دریافت خواهید کرد». پتروویچ این درخواست را رد کرد. او می گوید: چیزی که آنها پیشنهاد می کردند، هیچ محتوای دانشگاهی و آکادمیک نداشت.
سه چهارم پژوهشگران پراستناد عربستان سعودی وابستگی سازمانی دوم دارند
اگرچه بعضی از ۱۰۹ پژوهشگر پراستناد در لیست ۲۰۲۲ با وابستگی سازمانی اولیه عربستان سعودی، در این کشور مستقر هستند، خیلی از آنها چیزی که معمولا بعنوان شغل رسمی دانشگاهی در یک مؤسسه سعودی در نظر گرفته می شود را ندارند. حداقل ۴۴ نفر از آنها (۴۰ درصد) فقط یک بورسیه پژوهشی دارند یا پژوهشگر میهمان هستند. کلاریویت آنها را در لیست آنلاین خود با یک ستاره علامت گذاری می کند. در لیست سال ۲۰۲۲ میلادی، ۴۶ ستاره وجود داشت که دو مورد در ارتباط با وابستگی سازمانی در چین و بقیه در ارتباط با عربستان بود. دیوید پندلبری (David Pendlebury)؛ رئیس آنالیز تحقیق کلاریویت در یک ایمیل به نیچر نوشت: «بیشتر پژوهشگران از سنت رایج استفاده از وابستگی ثانویه برای چنین قرارهایی پیروی می کنند و جای وابستگی اولیه را برای کارفرمای اصلی خود رزرو می کنند».
گزارش SIRIS می گوید که خیلی از تغییرات وابستگی سازمانی از یک الگو تبعیت می کنند: یک پژوهشگر با یک وابستگی سازمانی اصلی وارد لیست HCR می شود، سپس در سالهای بعد، به یکی از مؤسسه های سعودی تغییر می کند (وابستگی های سازمانی در کلاریویت به صورت خودگزارشی است). در بعضی موارد پژوهشگران یک یا دو سال بعد، به مؤسسه اصلی خود برمی گردند.
سه چهارم پژوهشگران پر استناد عربستان سعودی، وابستگی سازمانی دوم به یک کشور دیگر دارند. این میزان به صورت قابل توجهی بالاتر از کشورهای دیگر است. تنها ۲ درصد از پژوهشگران پر استناد وابستگی سازمانی اولیه به ایالات متحده آمریکا و وابستگی سازمانی دوم به کشورهای دیگر دارند. همینطور ۱۳ درصد از پژوهشگران پر استناد با وابستگی سازمانی اولیه در اسپانیا، وابستگی سازمانی دوم به کشورهای دیگر دارند.
متکی بودن به رتبه بندی ها اولویت های دانشگاه ها را تغییر می دهند
در جامعه پژوهشی خیلی از افراد از اتکا کردن به رتبه بندی ها انتقاد می کنند. متکی بودن زیاد به این رتبه بندی ها اولویت های دانشگاه ها را از شکل طبیعی خارج می کند و دانشگاه ها نمی توانند ارزش های حقیقی یک مؤسسه را به دست آورند. ژیسلین فیلیترو (Ghislaine Filliatreau)؛ مامور یکپارچگی تحقیق در INSERM (مؤسسه ملی تحقیقات بهداشتی و پزشکی فرانسه) که در هیئت مشاوران بین المللی رتبه بندی شانگهای حضور دارد، می گوید: تمام شاخصهای کمی مبتنی بر کتاب سنجی در عمل بسیار حساس و در معرض دستکاری هستند. ازاین رو در هر نوع شاخصی بهتر است که هیچگاه از کمی سازی ها برای اندازه گیری استفاده نشود، بلکه بعنوان نشانه و علامت استفاده گردد.
بر اساس این گزارش، وزارت آموزش عربستان تابحال به درخواست «نیچر» برای اظهار نظر، پاسخی نداده است.
منبع: جاوید شو
این پست جاوید شو را پسندیدید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب