یافته های موج سوم پیمایش ملی مصرف كالاهای فرهنگی؛
افزایش فعالیت مذهبی با بالارفتن سن
یافته های موج سوم پیمایش ملی مصرف کالاهای فرهنگی نشان میدهد انواع کارهای مذهبی افراد غیر از شرکت در نماز جماعت با افزایش سن بیشتر می شود و فعالیت مذهبی زنان در همه زمینه ها به استثنای شرکت در نماز جماعت مسجد، بیشتر از مردان است.
به گزارش روز دوشنبه خبرنگار فرهنگی ایرنا فاطمه فلاح عضو شورای علمی طرح ملی مصرف کالاهای فرهنگی در وبینار تحلیل کارهای مذهبی ایرانیان، (با استناد به یافته های موج سوم پیمایش ملی مصرف کالاهای فرهنگی) با اشاره به روش پیمایش این پژوهش اظهار داشت: اطلاعات مربوط به شهروندان ایرانی بوسیله پرسشنامه ساختاریافته بصورت مصاحبه رودررو جمع شده است. جمعیت آماری این پژوهش ۱۵ هزار و ۶۰۶ نفر افراد ۱۵ سال به بالا از ۳۱ استان (شهر و روستا) کشور و زمان اجرا نیز یک ماه و در نیمه دوم فروردین و نیمه اول اردیبهشت سال ۱۳۹۸ است.
فلاح اظهار داشت: برمبنای پژوهش های انجام گرفته مواردی همچون زیارت اهل قبور، روضه و عزاداری و حضور در زیارتگاه ها و امامزاده ها بیشترین فعالیت و شرکت در مجالس سخنرانی دینی مانند جلسات قرآن و شرکت در نماز جماعت محل کار یا تحصیل کمترین فعالیت مذهبی اعلام شده است.
این عضو شورای علمی طرح ملی مصرف کالاهای فرهنگی اظهار داشت: انواع کارهای مذهبی با خاصیت های فردی و پایگاه های افراد در این پژوهش بررسی شده است. در این ارزیابی ها متوجه شدیم با افزایش سن، تمام کارهای مذهبی افراد غیر از شرکت در نماز جماعت بالا رفته است.
همچنین در این پژوهش مشخص شد فعالیت مذهبی زنان در همه زمینه ها به استثنای شرکت در نماز جماعت مسجد بیشتر از مردان است. همین طور انواع کارهای مذهبی برای خانه دارها و افراد دارای درآمد بدون کار به استثنای شرکت در نماز جماعت محل کار، بیشتر از دیگر گروه هاست.
به گفته فلاح برمبنای یکی دیگر از یافته های این پژوهش افزایش سطح تحصیلات افراد سبب می شود تمام کارهای مذهبی به استثنای شرکت در نماز جماعت محل کار و تحصیل و خواندن نماز در منزل، کم شود.
وی با اشاره به پیمایش هایی دیگر مشابه در سالهای ۸۱ و۸۲ نیز اظهار داشت: برمبنای یافته های پژوهش سال ۹۸ برگزاری مراسم و مجالس مذهبی کاهش داشته است.
داده های تحقیقات استفاده نمی شود
حمد شکرچی جامعه شناس و عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی نیز در این وبینار با اشاره به این که بودجه های زیادی برای انجام پژوهش اختصاص یافته و پژوهشگران زیادی در آنها شرکت می کنند اظهار داشت: موضوع مهم این است که گام نهایی برداشته نمی گردد و این داده ها در اختیار پژوهشگران قرار نمی گیرد تا تحلیل های ثانویه از آن گرفته شود.
ایشان سپس تنظیم چارچوب های حقوقی برای در اختیار قرار دادن این تحقیقات را ضروری ارزیابی کرد و اظهار داشت: بسیاری دانشگاه های بین المللی با تدوین اینطور چارچوب های حقوقی امکان دسترسی داده های پژوهشی را در اختیار مفسرین قرار می دهند.
این استاد دانشگاه شهید بهشتی اظهار داشت: مطلبی که از این پژوهش استنباط می شود این است که تغییرات آماری در طول این سال ها اتفاق افتاده که عمدتا کاهشی بوده است اما امکان ارائه نظر تحلیلی وجود ندارد.
شکرچی فاصله دو پیمایش از سال ۸۲ تا ۹۸ را معنادار دانست و اظهار داشت: داده های زیادی در میانه این دو پیمایش وجود داشته که آنها را در اختیار نداریم.
ضرروت شکستن کلیشه ها برای پژوهش های جدید
همچنین محسن حسام مظاهری نویسنده و پژوهشگر مطالعات اجتماعی دین با اشاره به نهاد انجام دهنده این پژوهش اظهار داشت: داده های این پژوهش می تواند محلی برای رجوع پژوهشگران باشد.
وی با اعلان اینکه بهتر بود از واژه آیین بجای کارهای مذهبی استفاده می شد اظهار داشت: کارهای مذهبی عنوان کامل و کافی نیست. همین طور فاصله بین پیمایش ها زیاد است. در این فاصله گونه های آیین های مذهبی به مرور زمان گرفتار تغییر شده و آیین های جدیدی همچون سفر اربعین به وجود آمده که در این پژوهش جایگاهی ندارد.
مظاهری در ادامه با اشاره به تنظیم سوالات این پژوهش در تهران اظهار داشت: بسیاری آیین ها که در شهرهای دیگر وجود دارد همچون آیین نخل گردانی که جزء کارهای مذهبی شمرده می شود در این پژوهش جایگاهی ندارد.
این پژوهشگر حوزه دین اضافه کرد: بهتر بود در پیمایشی که به موضوع مصرف کالاهای فرهنگی می پردازد جایگاهی برای ابزار و وسایلی همچون شمایل های دینی، عکس مکان های مذهبی نیز قائل می شدند اما در این پژوهش این موارد جایگاهی ندارد.
وی ایرادات مربوط به این پژوهش را مختص این تحقیق ندانست و اظهار داشت: بسیاری پژوهش هایی که در حوزه فرهنگ طراحی می شود، نیاز به بازبینی دارد و نیازمند شکستن کلیشه ها برای دستیابی به اطلاعات جدید هستیم.
به گزارش جاوید شو به نقل از ایرنا موج سوم پیمایش ملی مصرف کالاهای فرهنگی در ایران با هدف سنجش رفتارهای فرهنگی مردم ایران توسط دفتر طرح های ملی پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با مصاحبه از ۱۵ هزار و ۵۰۰ نفر افراد بالای ۱۵ سال ساکن شهر و روستا در ۳۱ مرکز استان، ۸۵ شهر (غیر مرکز استان) و ۵۰۰ روستا انجام شده است. در این پیمایش سه محور «فعالیت فرهنگی»، «مصرف فرهنگی» و «تقاضای فرهنگی» در قالب مقولاتی چون: فعالیت مذهبی، فعالیت اجتماعی، فعالیت ورزشی، فعالیت تفریحی، فعالیت هنری و دستی، کتاب و کتابخوانی، روزنامه و مجله خوانی، مصرف رادیو، تلویزیون، انواع دیگر رسانه های صوتی تصویری، کامپیوتر، اینترنت، ماهواره و تلفن همراه، سینما و تئاتر، موسیقی، تسهیلات (امکانات) فرهنگی، زمان فراغت و نیازهای فرهنگی، بررسی و سنجش شده است.
به استناد یافته های این پیمایش، الگوهای تولید، توزیع و مصرف کالاهای فرهنگی در ایران تغییر کرده که لازم است این الگوها بررسی و تحلیل شوند.
مسئولان پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، هدف از انجام این پیمایش را سنجش رفتارهای فرهنگی مردم ایران در حوزه مصرف کالاهای فرهنگی اعلام و تصریح کرده اند؛ فلسفه وجودی این پیمایش، تهیه اطلاعات به روز، بمنظور استفاده در برنامه ریزی های فرهنگی کشور بوده و امید است تا با کاربست نتایج این پیمایش، امکان طراحی و اجرای برنامه های فرهنگی مؤثرتر در حوزه مصرف کالاهای فرهنگی و اوقات فراغت شهروندان فراهم گردد.
این پست جاوید شو را پسندیدید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب