بررسی صدمه های آئین نامه ارتقاء اعضای هیئت علمی در یک کتاب
به گزارش جاوید شو، کتاب «آیین نامه ارتقاء اعضای هیئت علمی؛ صدمه ها، تحلیل ها، راهکارها» توسط مؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری منتشر گردید.
به گزارش جاوید شو به نقل از ایسنا، هشتمین مجموعه از سری کتاب های سیاست پژوهی با عنوان «آیین نامه ارتقاء اعضای هیئت علمی؛ صدمه ها، تحلیل ها، راهکارها» به قلم رضا ماحوزی، فاطمه نصرالهی نیا و احد رضایان قیه باشی از جانب انتشارات مؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری اخیرا انتشار یافته است.
آیین نامه ارتقاء اعضای هیئت علمی اصلی ترین ابزار سیاستگذاران آموزش عالی برای جهت دهی به سیاست های علم و فناوری و افزایش تولیدات پژوهشی در سالهای اخیر بوده است. این ابزار در سالهای اخیر از طرف ارکان مختلف آموزش عالی همچون کنشگران دانشگاهی شامل استادان و دانشجویان و مدیران، نشریات دانشگاهی شامل مجلات علمی، انتشارات دانشگاهی و غیردانشگاهی، ارتباط دانشگاه و جامعه، روابط بین المللی آکادمیک، حواشی بیرون دانشگاهی گسترده و سیاست های کلان حوزه دانش محل نقدهای جدی بوده است. این کتاب سیاستی این مشکلات را شناسایی کرده و از زبان کارشناسان، چاره هایی را عرضه کرده است.
در مقدمه این کتاب آمده است: «از نخستین نظام نامه ارتقاء استادان دانشگاه در سال ۱۳۴۷ تا کنون بیشتر از نیم قرن می گذرد، اما در همین نیم قرن، حدود ۱۰ بار به علل مختلف آئین نامه های گوناگونی در این عرصه نگاشته شده و آئین نامه های پیشین یا کنار نهاده شده و یا مورد جرح و تعدیل جدی قرار گرفته است؛ رویه ای که هر چند مانع ایجاد سنتی مستمر شده است، اما لااقل می تواند به ما بگوید سیاستگذاران هر دوره به چه می اندیشیده اند و آئین نامه ارتقاء چگونه ابزار نیل به خواسته های آنها بوده است. برکنار از این ذائقه شناسی که در جای خود بسیار محل تأمل است از زاویه دیدی درونی، یعنی از منظر کنشگران درونی خود دانشگاه میتوان این پرسش را طرح کرد که آیا آئین نامه ارتقاء اعضای هیئت علمی، پشتیبان دانشگاه و مراکز آموزش عالی بوده است یا بیشتر از آنکه خویش را متعهد به دانشگاه بداند، ابزاری برای اهداف بیرون از دانشگاه بوده است؟»
«به عبارت دیگر، آیا لحظه تدوین آئین نامه های مختلف ارتقاء اعضای هیئت علمی، برکنار از اهداف بیرونی سیاستگذاران حوزه علم و فناوری و آئین نامه ارتقاء اعضای هیئت علمی: صدمه ها، تحلیل ها، راهکار ها دغدغه سرمایه گذاری قابل لمس در این قلمرو، موضع و نگاه و بینش کنشگران درونی دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی در جریان فعالیت طبیعی در میدان دانشگاه شامل آموزش و پژوهش و شاگردپروری و فعالیت آکادمیک و غیره هم مورد توجه قرار داشت یا خیر؟ و از همه مهمتر این که آیا این آئین نامه ها با همه وقت هایی که در تدوین بند بند ماده های سه گانه و چهارگانه اش اعمال شده است، در نهایت به تقویت علم و فناوری و آموزش و پژوهش در دانشگاه ها کمک کرده است یا خیر؟
می توان این پرسش ها را از زبان افرادی که این آئین نامه را تجربه می کنند به آنها که آنرا صرفاً وضع می کنند - مورد تأمل قرار داد و دو سنخ از پاسخ را دریافت کرد؛ نخست از زبان کنشگران دانشگاهی خصوصا اعضای هیئت علمی پیمانی و دوم محققان دانشگاه پژوهی که بر مبنای مفاهیم و ادبیات تخصصی این حوزه، جریان طبیعی و نه مصنوعی - کار علمی در فضای آکادمی را مطالعه می کنند. این مطالعه (کتاب) و تحلیل مفهومی آن به نیت دریافت فهمی روشن از آنچه روی داده و می دهد و عرضه چاره هایی برای برون رفت از این ماجرا، از آن رو لازم است که بدون چنین مطالعه و پژوهشی نمی توان به درستی نقدها و گلایه های عموما همگانی اعضای هیئت علمی مراکز آموزش عالی کشور را، با همه تنوعاتی که دارد، صورت بندی کرد و برای هر کدام پاسخی و سیاستی مناسب اندیشید.
چنین مطالعه ای به حتم نیازمند آگاهی از الگوهای ارزیابی فعالیت علمی استادان دانشگاه های دیگر کشورهای جهان و نحوه ارزیابی کیفی دانشگاه های موفق بین المللی است. قبل از آن باید بدانیم اساسا حیات آکادمیک زنده و پویا چگونه شکل می گیرد و چگونه می تواند در کشور ما با ده ها مختصات محلی و بومی دوام بیاورد؟
به اذعان متولیان امور، آئین نامه ارتقاء اعضای هیئت علمی در دو دهه اخیر اصلی ترین عامل افزایش کمی پژوهش های دانشگاهی در کشور بوده و بنابراین با گره زدن معیشت و حیثیت علمی و کاری استادان و دانشجویان دکتری و مدیران واحدهای دانشگاهی به «پژوهش» بعنوان اصلی ترین ماده آئین نامه توانسته نه تنها تحرک و پویایی جامعه علمی کشور را سبب شود، بلکه ایران را در زمره کشورهای موفق تولیدکننده علم قرار دهد و نشانه ای از «کارآمدی حاکمیتی در عرصه دانش» باشد؛ مقوله ای که به باور مخالفان و منتقدان نه تماما خالص و اخلاقی و آکادمیک است و نه در کلیت به صلاح نظام علم و آموزش عالی و اجتماعات علمی و همکاریهای جمعی درون مرزی و فرامرزی پیش رفته است و نه توانسته دری بگشاید و گرهی از گره های کور و پیچیده کشور را باز کند.
بنابر اعلام روابط عمومی و امور بین الملل مؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی؛ این کتاب محصول تحلیلی یک نشست تخصصی است که سوم خرداد سال هزار و چهارصد و یک در مؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی با عنوان سنجش و ارزیابی آئین نامه ارتقاء اعضای هینت علمی دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی برگزار گردید. در این جلسه ۲۶ کارشناس دانشگاه پژوه، مدیران با تجربه کمیته ها و کمیسیون های آئین نامه ارتقاء رؤسا و معاونان مراکز آموزش عالی و سیاست گذاران این حوزه دیدگاه های خویش را در رابطه با شئون ایجابی و سلبی اجرای آئین نامه ارتقاء در ۵ کارگروه تخصصی مطرح نمودند.»
منبع: جاوید شو
این پست جاوید شو را پسندیدید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب