اقدامی در راستای تامین ارزان پروتئین؛
ضایعات کشاورزی، ماده ای مناسب برای پرورش جلبک
جاوید شو: نتایج یک تحقیق مروری انجام شده توسط محققان کشور نشان داده است که با استفاده از ضایعات صنایع غذایی و کشاورزی که اغلب دور ریخته می شوند، میتوان به پرورش جلبک پرداخت و بخشی از پروتئین مورد نیاز جوامع را از این طریق تأمین کرد.
به گزارش جاوید شو به نقل از ایسنا، ترکیبات طبیعی گیاهی از قدیم الایام دارای کاربردهای مختلف تغذیه ای، پزشکی، آرایشی-بهداشتی و غیره بوده اند. در سالهای اخیر، احتیاج به پروتئین در سرتاسر جهان به شدت افزایش پیدا کرده است. بخش بزرگی از این افزایش تقاضا به صنعت آبزی پروری مرتبط می باشد. در این راستا، سلول های خشک شده میکروارگانیسم ها نظیر جلبک های تک سلولی که تحت عنوان پروتئین های تک یاخته هم شناخته می شوند هم بعنوان منابع پروتئینی در نظر گرفته می شوند.
بنا بر نظر متخصصان، برخلاف گیاهان خشکی زی، تولید میکروارگانیسم ها ازجمله ریز جلبک ها، باکتری ها، قارچ ها و مخمرها احتیاج به زمین کشاورزی ندارد. ریز جلبک ها منبعی مناسب جهت تأمین پروتئین های تک یاخته محسوب می شوند. امروزه با عنایت به کاهش حجم جنگلها و پوشش گیاهی سطح کره زمین که با گذشت زمان، تغییرات آب و هوایی و گرم شدن کره زمین و افزایش جمعیت رخ داده است و هم محدودیت تنوع گیاهان خشکی زی، گیاهان آبزی توجه زیادی را در صنایع مختلف و بررسی های علمی، به خود جلب کرده اند. این گیاهان انواع مختلفی دارند. برخی فقط در نزدیک و سطح آب و برخی در اعماق دریاها و اقیانوس ها رشد و نمو دارند، برخی هم تنها قادر به رشد در آب شیرین هستند و برخی در آب شور هم یافت می شوند.
پژوهشگرانی از واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی تهران در ارتباط با این موجودات آبزی پرارزش پژوهشی مروری را انجام داده اند که در آن تأثیر استفاده از ضایعات صنایع غذایی و کشاورزی جهت کشت انواع جلبک بررسی شده است.
بر مبنای یافته های این مطالعه، میتوان امیدوار بود که روش کشت هتروتروف جلبک با استفاده از ضایعات مواد غذایی برای تأمین نیازهای غذایی در آینده نقش اساسی داشته باشد.
آن گونه که مسعود هنرور، دانشیار و پژوهشگر گروه علوم و مهندسی صنایع غذایی واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی تهران و دیگر همکارش در این تحقیق می گویند: «اخیراً تحقیقات مختلفی در مورد تکنیک های کشت و تولید انواع مختلف جلبک ها، بر پایه استفاده از منابع جدید و ارزانقیمت کربن صورت گرفته است. ضایعات کشاورزی و صنایع غذایی ازجمله منابع غنی ترکیبات کربنی محسوب می شوند. سالانه حجم زیادی از مواد غذایی در سطح جهان تبدیل به ضایعات می شود. بنابراین در سالهای اخیر طی مطالعاتی به بررسی کاربرد این دست از ضایعات بعنوان بستری برای کشت جلبک ها پرداخته شده است».
آنها می افزایند: «با توجه به وجود مقادیر قابل توجه ترکیبات قندی و کربن در ضایعات کشاورزی و صنایع غذایی، این ترکیبات می توانند بستری مناسب جهت کشت انواع مختلف جلبک ها با هدف استفاده از آنها جهت کاربردهای مختلف غذایی، دارویی و آرایشی-بهداشتی محسوب شوند. عدم وابستگی به نور در کشت میکسوتروف و هتروتروف به صورت قابل توجهی هزینه ها و فضا را در مقایسه با کشت اتوتروف که به نور نیاز دارد، کاهش داده است».
طبق پژوهش های مختلف انجام گرفته در سالهای اخیر، انواع مختلفی از جلبک ها، پتانسیل رشد به صورت هتروتروف یعنی بر مبنای مصرف زیست توده های دیگر را دارا هستند. نرخ رشد و تولید زیست توده در شرایط هتروتروف بیشتر از شرایط اتوتروف است.
هنرور و همکارش می گویند: «تولید هتروتروف در سیستم بسته انجام می شود و به همین خاطر آلودگی ناشی از سایر میکروارگانیسم ها در آن قابل کنترل است. همینطور بهینه سازی شرایط کشت جلبک در این سیستم به منظور به حداکثر رساندن بازده زیست توده امکان پذیر است».
طبق اطلاعات عرضه شده در این مطالعه، بخش عظیمی از هزینه های فرایند کشت هتروتروف در ارتباط با تأمین منبع کربنی مناسب جهت رشد جلبک است. بنابراین در سالهای اخیر توجه خیلی از تحقیقات به سمت یافتن و بهره برداری از منابع جدید و ارزانقیمت کربن بعنوان بستر محیط کشت جلبک ها جلب شده است. امروزه جوامع مختلف به دنبال راهکارهایی در برای استفاده از ضایعات مختلف مواد غذایی و کشاورزی با هدف بهبود شرایط زیست محیطی هستند.
به اعتقاد مجریان این مطالعه، «با توجه به حجم بالای این دست از ضایعات و در دسترس بودن آنها در اغلب نقاط کره زمین، بهره برداری و استفاده از آنها ارزش بالایی دارد. ضایعات کشاورزی و صنایع غذایی منابعی غنی از کربن و سایر عناصر مغذی بوده و شرایط مناسبی را برای تخمیر جامد توسط باکتری ها و قارچ ها فراهم می کنند».
این یافته های پژوهشی که امکان کشت جلبک بعنوان یک موجود زنده منبع پروتئین را با استفاده از ضایعات کشاورزی مطرح کرده اند، در فصل نامه علمی پژوهشی «علوم غذایی و تغذیه» انتشار یافته اند. این فصل نامه توسط دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران منتشر می شود.
منبع: جاوید شو
این پست جاوید شو را پسندیدید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب