تاثیرات فرهنگی متقابل مهاجران و جامعه روسیه- ۲
برنامه های فرهنگی روسیه برای كاهش احساسات نژادپرستانه
جاوید شو: برنامه های دولت در امتداد حمایت كارفرمایان برای استخدام نیروهای مهاجر و همین طور ایده هایی در زمینه سازگاری مهاجران با روسیه، توانست از تنش های اجتماعی و فرهنگی بومیان با تازه واردان بكاهد.
به گزارش جاوید شو به نقل از مهر، در قسمت نخست از سلسله گزارش های «تأثیرات فرهنگی متقابل مهاجران و جامعه روسیه» (از اینجا قابل مطالعه است) درباره مسائلی چون وضعیت مهاجران در روسیه، ملیت آنها و تأثیرات فرهنگی که در جامعه معاصر این کشور گذاشته اند، بحث شد.
با قسمت دوم این گزارش که از تولیدات رایزنی فرهنگی ایران در روسیه است در ادامه همراه شوید. در این قسمت مراکزی که در دفاع از حقوق مهاجران در روسیه تأسیس شده اند، معرفی می شوند:
کمیته ویژه برنامه ملی شورای ریاست جمهوری فدراسیون روسیه در زمینه روابط بین فرهنگی: ریاست این کمیته بر عهده رئیس جمهور این کشور است و وظیفه اصلی آن بررسی شرایط اقوام و ملیت های ساکن در روسیه با هدف تطابق بندهای قانون با رفتار اجرائی ارگان های دولتی است، از اهداف دیگر این شورا ایجاد پیوند بین تشکل های اجتماعی، سازمان ها و نهادهای محلی، علمی، تحقیقاتی و مردم نهاد در زمینه یکسان سازی، تطابق و سازگاری بین اقوام و ملیت های فدراسیون روسیه با یکدیگر است.
دیوان عالی مهاجران وزارت کشور روسیه: سرویس مهاجرت فدرال یکی از آژانس های فدرالی زیر مجموعه وزارت کشور روسیه است که در زمینه ساماندهی اجرائی وضعیت مهاجران فعالیت دارد. تصمیمات کلان دراین زمینه در شورای فدراسیون، شورای امنیت و دومای دولتی روسیه گرفته می شود. دیگر ساختارهای امنیتی روسیه واحد مجزایی برای مراجعه شهروندان در زمینه تامین حقوق شهروندی بطور خاص ندارند. افراد می توانند همانند هر شخص دیگری که در خاک روسیه قرار دارد جهت بررسی های اداری اقدام نمایند. اما دیوان عالی امور مهاجران فدراسیون روسیه، واحدی مستقل جهت بررسی شرایط مهاجران است که به صورت سالانه گزارشی را برای ریاست جمهوری روسیه نیز آماده می کند.
فدراسیون مهاجرین روسیه: آشناترین مرکز مردم نهاد فدراسیون روسیه در زمینه پشتیبانی از مهاجران در سال ۲۰۰۷ میلادی با حمایت اداره سیاست داخلی ریاست جمهوری روسیه تحت عنوان «فدراسیون مهاجرین روسیه» آغاز به کار کرد. هم اکنون ۷۴ قومیت مختلف در آن عضویت دارند. قومیت های تاجیکی، ازبکستانی و ویتنامی از فعال ترین اقوام در این جمعیت هستند. شرکت در میتینگ ها، مبارزه با افراطی گرایی، تعاملات مربوط به همگرایی های فرهنگی مهاجرین، آموزش زبان روسی و اقدامات دیگر از اهم کارهای آن است. ریاست این نهاد برعهده شهروند بنگلادشی تبار روسیه آقای محمد ماجومدر است. در سال ۲۰۱۲ مرکز همگرایی مهاجران در مسکو توسط این نهاد راه اندازی شد.
کنگره مهاجرین مولداویایی تبار: این مرکز که در سال ۲۰۰۹ میلادی پایه گذاری شده است شهروندان مولداویایی تبار ساکن در روسیه را با یکدیگر پیوند می دهد و از دوازده واحد مجزا در بحث دفاع از حقوق شهروندی مهاجران تشکیل شده است. یکی از مهمترین اقدامات این جمعیت اطلاع رسانی از حقوق شهروندی و قوانین مصوب برای مهاجران است که به افرادی که تازه به روسیه آمده اند آموزش های لازم را می دهند. این مؤسسه دارای واحد حقوقی مجزا و همین طور مرکز اطلاعات و آمار شغل یابی مجزا است. الکساندر کالینین رئیس این جمعیت حقوق بشری مهاجران در روسیه است.
مرکز هموطنان اوکراینی: این مرکز در سال ۲۰۱۲ میلادی به ثبت رسید و از شهروندان بیست و یک منطقه اوکراین در خاک روسیه حمایت مستقیم به عمل می آورد. این مرکز با حمایت های داخلی مالی اعضای خود اداره می شود و به شهروندان اوکراینی تبار ساکن در روسیه در زمینه اقامت قانونی و ایمن در این کشور کمک می نماید. برنامه های آموزشی، تفریحی، حمایت های مالی در زمینه خدمات درمانی و پزشکی، مشاوره حقوقی و خدمات جانبی دیگر از مهمترین اقدامات این جمعیت است. رئیس شورای مدیران این مجموعه با نیکلای لیاخ است.
مرکز یکسان سازی «قانون و مهاجرت»: این مرکز در سال ۲۰۱۲ میلادی افتتاح شد اما سابقه اصلی آن به صندوق تاجیکستان به سال ۱۹۹۶ میلادی باز می گردد. هم اکنون این مرکز به اتباع کشورهای تاجیکستان، ازبکستان، قرقیزستان، مولداوی و بر طبق اساسنامه خود به تمامی اتباع بیگانه که در روسیه مشغول به کار و فعالیت هستند، کمک می نماید. در هر سال بیش از ۱۰۰۰۰ درخواست از طرف شهروندان مختلف به این مرکز فرستاده می شود. مرکز قانون و مهاجرت مشاوره های حقوقی و تکمیل فرآیندهای قانونی برای مدارک و برگه های هویتی و مجوزهای مختلف را برای افراد خارجی انجام می دهد. همین طور در شرایطی که مسائلی بین کارفرما و مهاجرین رخ دهد از تضییع حقوق مهاجرین جلوگیری می نماید. منابع مالی این مرکز از اقدامات خیرخواهانه و حمایت های گرنت های خارجی تامین می شود. گوهر جرورایوا ریاست این مرکز را بر عهده دارد.
مرکز «قانون و مهاجرت امپریال»: این مرکز در سال ۱۹۹۶ میلادی پایه گذاری شد و در زمینه حقوق بشر و دفاع از مهاجران روسیه فعالیت دارد. کمیساریای عالی پناهجویان سازمان ملل متحد در سال ۲۰۰۴ میلادی نظر به اقدامات سازنده این جمعیت در دفاع از حقوق مهاجران عالی ترین نشان افتخار خود تحت عنوان «نشان نانسن» را به این جمعیت اهدا کرد. مرکز هماهنگی گروه امپریال در شهر مسکو واقع شده است. هم اکنون ۴۱ بخش فدرالی روسیه پذیرای ۵۰ دفتر فعال این جمعیت هستند و بر طبق آمار این مرکز توانایی پاسخگویی بیش از ۸۰ درصد نیازهای نخستین مهاجرین و آوارگان را در اختیار دارد. مهمترین خدمات حقوقی این جمعیت در نقاطی اعمال می شوند که با بیشترین جریان ورودی مهاجران مواجهند. ریاست جمعیت قانون و مهاجرت بر عهده سوتلانا گانوشکینا است.
تأثیرات متقابل مهاجران و شهروندان روسیه
در دهه نود میلادی یکی از اشکالات اصلی مهاجران به روسیه، فقدان برنامه پشتیبانی از مهاجرانی بود که از نظر سطح علمی، موقعیت اجتماعی و تسلط به زبان روسی سطح بسیار مناسبی داشتند اما نتوانسته بودند مراحل قانونی لازم برای اقامت در روسیه را پشت سر بگذارند. این افراد رقم قابل توجهی یعنی سه میلیون نفر (۱) نیروی ماهر و خبره در بیشتر رشته های علوم نظری و مهارت های دیگر را تشکیل می دادند. بعد از طی این دوره، با ورود خیل مهاجران جدید، مشکلاتی تازه نمود پیدا کردند؛ این افراد تنها برای کسب درآمد به روسیه آمده بودند. پیمان های بین المللی روسیه و کشورهای تازه استقلال یافته، به آنان مجوز ورود آزادانه به این کشور را می داد. از طرف دیگر، این افراد مهارت و تخصص نداشتند. تسلط آنها به زبان روسی کاملاً ابتدایی بود و هیچ اطلاعی از قوانین و مقررات داخلی فدراسیون روسیه نیز نداشتند. (۲) عدم آشنایی با قوانین داخلی و ناسازگاری با وضعیت جامعه سبب شد تا دیدگاه منفی ساکنان اصلی این کشور نسبت به مهاجران شدت بگیرد.
در حال حاضر مردم روسیه عقیده دارند که با ورود این افراد فرصت های شغلی از بین می رود در صورتیکه در شرایط برابر آمادگی پذیرفتن این موقعیت های شغلی را ندارند. این دوگانگی در رفتار و گفتار یکی از مسائلی است که گریبان مهاجران را می گیرد. هرچند افرادی که هم اکنون به این کشور سفر می کنند تنها به فکر کسب درآمدهای بیشتر هستند و چندان اعتقادی به احترام به قوانین داخلی روسیه ندارند. بطور کلی، بین سیاست های دولتی و همین طور رفتار مردم روسیه نسبت به موضوع مهاجرت شاهد یک تضاد کلی هستیم. از یک سو دیدگاه منفی نسبت به نیروهای کار از کشورهای منطقه اوراسیا وجود دارد. در این بین بخش قابل توجهی از منابع و ظرفیت سازمان های نظارتی صرف کنترل وضعیت مهاجران می شود. دیدگاه اولیه درباب این افراد تداوم روند مهاجرت برای پیش گیری از رشد منفی جمعیت کل کشور است. اما دیدگاه دوم که حتی در میان نخبگان روس نیز شایع است، با مسئله مهاجرت شهروندان این کشورها کاملاً مخالفت دارد.
البته در رفتار دولت روسیه می توان نوعی دوگانگی در سیاست های مهاجرتی را مشاهده کرد. از یک سو اوراسیایی گرایی و ضرورت تعمیق روابط با کشورهای این منطقه مورد تاکید قرار می گیرد و از طرف دیگر، قوانین و تسهیلات مصوب برای انواع مهاجرت به این کشور با رفتار ادارات دولتی و دیگر بخش های جامعه سازگاری چندانی ندارند. آنچه در عمل و واقعیت بروز پیدا می کند فرسنگ ها با بندهای قانون متفاوت است. این چالش با توجه به این که روسیه بیشتر کشوری متشکل از ملیت های مستقل و متنوع است تا اقوام مختلف یکی از چالش های جدی امنیت ملی در این کشور محسوب می شود. برنامه های دولت در امتداد حمایت کارفرمایان برای استخدام نیروهای مهاجر و همین طور برنامه های دولتی در زمینه سازگاری مهاجران با روسیه تا حدی توانسته از تنش های اجتماعی و فرهنگی ساکنان اصلی این سرزمین با افراد جدیدالورود بکاهد. (۳)
همان طور که مطالعه تجربیات کشورهای مختلف در زمینه مهاجرت نشان می دهد، این یک روند دو سویه است. دراین زمینه برنامه هایی در زمینه های آموزشی، فرهنگی و حتی در سطح رسانه ها با تاکید بر کاهش احساسات نژادپرستانه در حال اجرا هستند. تا امروز به سبب تفاوت های بسیار متنوع در این کشور از لحاظ فرهنگ عمومی - اجتماعی دیدگاه محلی از شهری به شهر دیگر و از منطقه ای به منطقه دیگر تغییر کرده است و بنا بر این یک نتیجه گیری مشترک که دربرگیرنده تمام پارامترهای مسئله مهاجرت در چارچوب سیستم یکپارچه سیاسی این کشور باشد، امکان پذیر نیست.
برای نمونه نگاه بالا به پایین در میان ساکنان مسکو به شهرهای اقماری روسیه وجود دارد. چنین دیدگاهی بین اسلاوهای روسیه نسبت به ساکنان مناطق قفقاز و یا مناطق حاشیه قطب شمال نیز دیده می شود. بطور کلی این روند با تفکرات ملی گرایانه تطابق ندارد. همین مسئله باعث شده تا فرهنگ غنی مناطق مختلف روسیه اثرگذاری لازم را در شکلگیری تفکر فدرالی نداشته باشد. این نمونه ای از بحران های اجتماعی روسیه در زمینه مهاجرت داخلی و یا مهاجران خارجی است. هم اکنون با فعالیت همه جانبه تر ساختارهای اجتماعی و دولتی روسیه سطح ورود و اقامت غیر قانونی مهاجران به روسیه کنترل شده و همین طور فرزندان آنان در چارچوب برنامه های حمایتی در پروسه سازگاری با محیط قرار گرفته اند. از طرف دیگر متمم های جدید سبب شده اند تا نیروهای ماهر و متخصص شانس بیشتری داشته باشند. ادامه این روند می تواند به کاهش شکاف های فرهنگی و اجتماعی بین این افراد بیانجامد. البته تشکیل کمیسیون مشترک بین مجلس های این کشورها و پیمان های منطقه ای مختلف نیز دراین زمینه کمک های بسزایی کرده است.
ادامه دارد...
پی نوشت ها
۱. اطلاعات جمعیتی آژانس فدرال مهاجرت فدراسیون روسیه.
۲. گزارش اجتماعی مرکز مطالعاتی دولت فدراسیون روسیه در زمینه مهاجرت نسخه سال ۲۰۱۸ میلادی.
۳. گزارش تحلیلی دانشگاه دولتی سنت پترزبورگ در زمینه شرایط مهاجرت در فدراسیون روسیه و جمهوری فدرال آلمان.
منبع: javidsho.ir
این پست جاوید شو را پسندیدید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب