نتایج تحقیقات محققان كشور نشان داد
روشی برای كاهش ریزش موی ناشی از شیمی درمانی
جاوید شو: نتایج تحقیقات پژوهشگران كشور گویای آنست كه استفاده از كلاه سرد می تواند در كاهش عارضه ریزش موی ناشی از شیمی درمانی در بیماران مبتلا به سرطان سینه موثر باشد. تعیین گروه هایی كه بیشترین سود را از این روش می برند، نیاز به مطالعات وسیع تری دراین زمینه دارد.
به گزارش جاوید شو به نقل از ایسنا، ریزش مو یا آلوپسی یکی از عوارض جانبی رایج داروهای شیمی درمانی است که بار روانی زیادی بر بیماران تحمیل می کند. این عارضه معمولا ۲ تا ۴ هفته بعد از آغاز شیمی درمانی شروع و در بیشتر موارد طی ۳ تا ۶ ماه بعد از اتمام شیمی درمانی رفع می شود. هر چند در بعضی افراد ممکنست به طاسی غیر قابل برگشت، منجر شود.
آلوپسی یک عامل تهدیدکننده سلامت محسوب نمی گردد ولی بار روانی شدیدی بر بیماران تحمیل می کند. از دست دادن موی سر تاثیر منفی قابل توجهی بر تصویر بدنی، اعتماد به نفس، زندگی جنسی و روابط اجتماعی می گذارد. میزان ناگواری این عارضه از دید برخی بیماران تا حدی است که گاهی ممکنست آنها را از تداوم درمان بازداشته و به سمت درمان های جایگزین سوق دهد.
روش های مختلف مکانیکی (تورنیکت پوست سر)، فیزیکی (سرد کردن پوست سر) و دارویی، برای پیش گیری از آلوپسی ناشی از شیمی درمانی به کار گرفته شده اند. اما از بین آنها سردکردن پوست سر (با استفاده از کلاه سرد) بیش از همه مورد مطالعه قرار گرفته است.
سرد کردن پوست سر بوسیله انقباض عروق خونی و کاهش جریان خون به فولیکول های مو و همین طور کاهش فعالیت سوخت وسازی سلول های فولیکول می تواند سمیت داروهای شیمی درمانی را کم کند.
در مطالعات مختلف نتایج ضد و نقیض و غیر ثابتی در مورد استفاده از کلاه سرد برای کاهش آلوپسی ناشی از شیمی درمانی به دست آمده است. به همین خاطر پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی مطالعه ای را جهت بررسی این موضوع، طراحی کردند.
زهرا میرباقر، طاهره نصر آبادی و سپیده نصرالله، این تحقیق را به صورت کارآزمایی بالینی تصادفی از دی ماه ۱۳۹۷ تا فروردین ۱۳۹۸ در بیمارستان مهراد تهران انجام دادند. آنها افراد را به صورت تصادفی به دو گروه شیمی درمانی همراه استفاده از کلاه سرد و شیمی درمانی بدون استفاده از کلاه سرد، تقسیم کردند.
افرادی وارد این مطالعه شدند که جلسه اول بستری شان بود و سابقه مبتلاشدن به بیماری پوست و مو نداشتند. همین طور اگر داروی شیمی درمانی بیمار از نوعی بود که ۱۰۰ درصد عارضه آلوپسی می داد، آن بیمار از تحقیق کنار گذاشته می شد.
برای انجام این آزمایش، کلاه سرد ۳۰ تا ۴۵ دقیقه قبل از شروع شیمی درمانی بر روی سر بیماران قرار می گرفت و در طول شیمی درمانی روی سر آنها می ماند و باتوجه به نوع دارو، بین ۲.۵ تا ۳ ساعت طول می کشید. دمای کلاه ها بین ۱۵ تا ۱۷ درجه سانتی گراد تنظیم می شد.
ابزار مورد استفاده برای جمع آوری داده های این پژوهش، یک پرسش نامه دو قسمتی بود که قسمت اول آن شامل ۱۵ سوال برای جمع آوری مشخصاتی مثل سن، وضعیت تاهل، تحصیلات، درآمد ماهیانه، منبع تامین درآمد، شغل، مرحله بیماری، رژیم درمانی، سابقه بیماری، سابقه جراحی توده پستان، سابقه مصرف دارو غیر از داروهای شیمی درمانی، سابقه رادیوتراپی و سابقه شیمی درمانی بود و قسمت دوم پرسش نامه در ارتباط با سابقه ریزش مو پیش از شیمی درمانی، سابقه ریزش مژه، ابرو و موی سایر قسمت های بدن، سابقه استفاده از رنگ مو و دکلره و اتوی مو و سشوار قبل و حین شیمی درمانی، نگرانی در مورد ریزش مو، شدت ریزش مو در زمان شیمی درمانی و در زمان استفاده ازکلاه سرد، تاثیر کلاه سرد بر میزان ریزش موی سر و سایر قسمت های بدن و سفارش دیگران به استفاده از کلاه سرد بود.
یافته های به دست آمده از پرسش نامه نشان میدهد که هیچ تفاوتی بین دو گروه از نظر خاصیت هایی مثل سن، تحصیلات، وضع درآمد و... وجود نداشت. بیشترین تعداد شرکت کنندگان در هر دو گروه در دامنه سنی ۳۶ تا ۵۵ سال قرارداشتند و غیر یائسه بودند. بیشتر بیماران در مرحله دو بیماری قرار داشتند و عموما ماستکتومی (جراحی برداشتن پستان) شده بودند».
در پرسش نامه دوم میزان ریزش مو برمبنای اظهار خود شرکت کنندگان و نمره ای که در پرسش نامه درج کرده بودند (از ۱= بسیار کم، تا ۴= خیلی زیاد) ارزیابی شد. میانگین نمره ریزش مو در گروه استفاده کننده از کلاه سرد ۲.۵۲ و در گروه کنترل ۲.۴۹ بود.
نتایج این پژوهش نشان داد که این روش در کاهش ریزش موی ناشی از شیمی درمانی کارآیی داشته است. بخش عمده مطالعاتی که دراین زمینه انجام شده اند، در کل از تاثیر استفاده از این روش حمایت می کنند، بااینکه معیارهای مورد استفاده برای ارزیابی میزان اثرگذاری در تمام مطالعات یکسان نیست.
پژوهشگران این مطالعه می گویند: «به خاطر محدودیت امکانات، برای اندازه گیری میزان ریزش مو به یک نمره از ۱ تا ۴، برمبنای ارزیابی خود بیماران اکتفا شد. که شاید مهم ترین محدودیت این تحقیق باشد. اما برمبنای دانش محققین، این نخستین کاری است که دراین زمینه در ایران انجام گرفته است و در کارهای بعدی نیاز است که از روش های استانداردتر استفاده شده و همین طور مقایسه ها برمبنای رژیم های شیمی درمانی صورت بگیرند».
نتایج این پژوهش در آخرین شماره فصلنامه علمی-پژوهشی «بیماری های پستان» وابسته به مرکز تحقیقات سرطان سینه جهاد دانشگاهی (پژوهشکده سرطان معتمد) انتشار یافته است.
منبع: جاوید شو
این پست جاوید شو را پسندیدید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب